700,000 yıl önce yaşamış olan ve kalıntıları hobitler olarak bildiğimiz Homo floresiensis ile aynı Endonezya adasında 2013 yılında keşfedilen yarı insan boyundaki bir tür, araştırmaların sonunda bu yarım insanların atası olmaya en yakın tür olarak açıklandı.

Nature dergisinde yayımlanan iki yeni makale, yarım-insanlar olarak tahayyül ettiğimiz ve yaklaşık 50.000 yıl önce tamamen tarih sahnesinden silinmiş olan türe ait kavrayışımızdaki boşlukları bir nebze de olsa dolduruyor.

İki çocuk ve bir yetişkine ait kemik ve diş kalıntıları, hominin ailesinin bir üyesi olarak, Flores adalarına ulaşan ve yalnızca bu adada yaşamış olan Homo floresiensis türünün atalarının adaya yaklaşık bir milyon yıl önce gelmiş olabileceklerini gösteriyor. Araştırmalara göre, bundan sonra ilginç bir durum gerçekleşti.

Dik yürüyen, alet yapan ve kullanan yarım insanlar, jenerasyonlar geçtikçe orijinal boy ve kilolarının yarısına inecek kadar küçüldü. "Ada cüceliği" adı verilen (ing. "island dwarfism") evrimsel süreç, hayvanlar arasında daha az kaynak bulunan çevrelere uyum sağlamak üzere gerçekleşen ve sıkça rastlanılan bir durumdur.

Öyle ki, Flores adası aynı zamanda Stegodonlar olarak bilinen ve büyük olasılıkla mini-insanlar tarafından avlanılarak yok edilen fil benzeri minyatür bir canlı grubuna da ev sahipliği yapıyordu.

Araştırmalar bu bağlamda, ilk kez bir insan türünün yükselen deniz seviyesi nedeniyle ada haline gelen bir kara parçasında mahkum kalması sonucu küçüldüğünü gösteren net kanıtlar ortaya koyuyor.



Araştırmanın dayandığı yeni fosilleri Flores adasının merkezinde, yani 2003 yılında hobit türüne ait kemiklerin bulunduğu yerin 100 kilometre kadar uzağında çıkarıldı ve bazı kilit sorunlara kısmi cevaplar üretilmesini sağladı. Örneğin, H. floresiensis türü hangi türden evrimleşerek oluştu? Küçülmesi ne kadar zaman aldı?

Bu soruların cevabı olmaya aday, iki evrimsel senaryo doğrulanmak üzere bekliyor. Bunlardan birincisi, hobitlerin Java'lı Homo erectus türünün küçülmüş bir biçimi olduğu üzerinden geliştirildi. Homo erectus, 1.8 metre uzunluğa ve 70 kilogram ağırlığa ulaşabilen ve Afrika'dan yola ilk çıkan tür olarak düşünülen insan türüdür.

Büyük Sürpriz

Yukarıda bahsedilen senaryoya alternatif olarak geliştirilen diğer açıklama ise, hobitlerin daha arkaik ve küçük-kemikli bir Afrikalı hominin türünden gelişerek ortaya çıkmış olma ihtimaline ağırlık veriyor. Bununla birlikte artık geçerliliğini yitiren bir eski olasılık var, o da; bu hobitlerin, genetik problemler veya başka bir hastalık dolayısıyla küçülmüş olan modern insanlar olduğu hipotezidir.

1.2 milyon yıl öncesine ait olduğu belirlenen kemik ve diş örneklerindeki benzerlikler; kalıntıların ait olduğu türün hobitlerin atası olmaya en yakın aday olduğunu açıkça gösteriyor.

Keşfedilen kalıntıların ölçülerine bakıldığında ise, ait oldukları dönemde olması beklenen kadar büyük boyutlarda olmadığı görüldü. Araştırmacılara göre bu kadar eski bir kalıntının, Homo erectus veya başka ilkel bir türe ait olan kalıntılar kadar büyük olması beklenirdi.

Araştırmanın bu sonucu ise, önemli bir gerçeğin ortaya çıkmasını sağladı : H. floresiensis, küçük proporsiyonlu vücudu Flores adasında, buraya geldikten kısa bir süre sonra -yaklaşık 1 milyon yıl önce- evrimleşen; ekstrem derecede antik bir türdür.

---

Makale Referans : Homo floresiensis-like fossils from the early Middle Pleistocene of Flores, nature.com/articles/doi:10.1038/nature17999

Kaynak : Marlowe Hood, Likely ancestor of mystery 'hobbit' found, Haziran 8, 2016; phys.org/news/2016-06-ancestor-mystery-hobbit.html

---