Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Işık; ışık hızında hareket ediyor olabilir. Bu demek değildir ki; taşıdığı veri de aynı hıza sahiptir. Bilim insanları ışık temelli mesajları ışığın akışından çok sonra bile okuyabilmek amacıyla yeni bir yöntem geliştirdiler.

Yeni teknik uzaydaki elektromanyetik yankıları (ekoları) ölçmeye dayanıyor. İleride, astronomlar bu tekniği kullanarak; uzak yıldızlar ve galaksiler hakkında --direkt olarak ışıklarını ölçmeden-- bilgi toplayabilirler. Ancak bu durum; biraz uzak bir gelecekte yapılabileceğe benziyor.

Yine de, bu çok önceye ait mesajları "okuma" yaklaşımı birçok bilimcinin ilgisini üzerine çekiyor. Birçok fizikçi; ışığı kullanarak bilgi paylaşımı yapmak için; ışık göndermekte kullanılan bir kaynağa ve ışığı (dolayısıyla da mesajı) absorbe etmekte kullanılan bir alıcıya ihtiyaç olduğunu düşünüyorlar. Yeni teknik, öngörülen bu kural için bir istisna olabileceğini gösteriyor.

Mart 2015`de American Physical Society 'nin bir toplantısında bilimciler bu yeni tekniğin detaylarını paylaştılar.

Nasıl Çalışır?


Bugünkü iletişim; elektromanyetik ışıma içerisine ya da ışık "içine" gizlenmiş mesajlara dayanıyor. İnternet kullanıcılarının fiber-optik kablolar aracılığıyla yaptıkları online sohbetler bu iletişim temellidir. Örneğin bir radyo anteni fotonlar yayar. Bunlar elektromanyetik enerji parçacıklarıdır. Fotonlar ışık hızında hareket ederler. Evlerinizdeki ya da arabalarınızdaki radyolar bu enerjiyi absorbe eder ve onu sese dönüştürür. Eğer bu fotonlar radyonuza isabet etmezse, haber bültenini ya da ayarladığınız bir müzik kanalını dinleyemezsiniz.

Gerçekten de; bu fotonlar isabet etmeden geçip giderseler, fotonların taşıdığı bilgiyi elde edebilmenin bir yolu olmamalı. Fakat Robert Jonsson, Eduardo Martin-Martinez ve Achim Kempf bunun nasıl yapılabileceğini ortaya koydular. Kanada'daki  University of Waterloo'dan bu üç teorik fizikçi fotonların geçtikleri çevreye daima bazı işaretler bıraktıklarını biliyorlardı. Hatta vakum boşluğunda bile bu izler durur bu yüzden bir vakum asla tamamen boşluk değildir.

Fizikçiler; bir göndericinin bir mesajı yayınlamak için fotonlar oluşturduğunda, bu fotonların oluşturduğu şeyin görüntü tutulması olarak düşünülebileceğini gösterdiler (matematik olarak). Ve bu şey; vakum içerisinde bulunan radyasyondaki dalgalanmaların ve değişimlerin ölçülmesiyle "görülebilir".

Bu da şu anlama gelmektedir; fotonun taşıdığı uzun zaman önceye ait bir vızıltıyı "yayına alabilmek" mümkün.

Dinlemek Çok Hassas "Kulaklar" Gerektirecek


İngiltere'deki University of Nottingham 'dan teorik fizikçi Jorma Louko; göndericinin, alıcıya enerjiyi asla direkt olarak transfer etmediğini söylüyor. Alıcının bir şeyi görebilmesi için aktif olarak bir şey yapması gerekir diyen Louko; alıcının enerji kullanması gerektiğini söylüyor. Bu enerji; uzun zaman önce geçen fotonun yaydığı ışımanın arka planındaki parazitleri ölçer.

Arka plandaki enerjideki değişimleri saptamak için özel antenler kullanılan gönderici ve alıcıya gereksinim vardır. Bunlar aynı zamanda enerjinin çeşitli miktarlarına sahip gibi gözüken atomlardan oluşur. Bu süreç de kuantum süperpozisyonu olarak bilinir. Tüketiciler için henüz böyle bir teknoloji gelişmedi ancak fizik laboratuvarlarında bu teknoloji mevcut.

Fizikçilerden Martin-Martinez; araştırmanın daha büyük çapta kullanımlara yön vereceğini umut ediyor. Ekip evrende önceden varolan parlamalardan arda kalan izlerin olduğunu ve bu izlerin gelişmiş teleskoplarla "görünür" olabileceğini söylüyor. Ve başarılabilirse; bu teleskoplar milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki nesneleri saptayabilir. Hatta bu nesnelerden yayılan ve çok uzun zaman önce Dünya'dan geçip giden fotonlar da saptanabilir.




İleri Okuma İçin:

1- E. Martín-Martínez. Quantum collect calling. American Physical Society March meeting. San Antonio, Texas. March 2, 2015.
2- R.H. Jonsson, E. Martín-Martínez and A. Kempf. Information transmission without energy exchange. In press,Physical Review Letters.
3- A. Blasco et al. A glimpse of the early universe without real light. arXiv:1501.01650. Posted January 7, 2015.




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu “Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir