Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Temmuz ayında yayınladığı bir bildiriyle steroid dışı inflamasyon (yangı) önleyici ilaçların (non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar — NSAİİ) kalp krizi ve inme riskini arttırdıklarına yönelik, ilaç kutuları üzerinde ve prospektüslerde (kısa ürün bilgisi) bulunan mevcut uyarıları arttırma ve detaylandırma kararı aldığını açıkladı.

Geniş kullanım alanları içinde osteoartrit, romatoid artrit, gut ve diğer bazı romatizmal hastalıkların da bulunduğu ve çoğunluğu reçetesiz olarak da satılabilen bu ilaçlar sıklıkla; baş ağrısı, kas krampları, âdet ağrıları gibi orta düzeyli her türlü ağrının azaltılması, bazı durumlarda enfeksiyona eşlik eden ateşin düşürülmesi için ilk başvurulan beşerî tıbbi ürünlerdir. Bu grupta en sık kullanılan ve bilinen etken maddeler naproksen, ibuprofen, diklofenak, meloksikam olsa da liste aslında oldukça uzundur. Asetil salisilik asit (Aspirin®) de farmakolojik olarak NSAİİ kategorisine girmekle birlikte, altını çizerek belirtelim ki, farklı yolaklar üzerinden etkisini gösterdiği için, bahsedilen hastalıkların risk artışıyla hiçbir ilgisi bulunmamaktadır.

NSAİİ’lerin kalp krizi ve inme risklerini arttırdıkları 2000’li yıllarda ortaya konulmuş ve FDA bu durumla ilgili uyarıların etiket bilgilerinde yer alması zorunluluğunu 2005 yılında getirmiştir. Peki, uyarı düzeyini arttırmayı gerektiren gelişmeler nelerdi?

FDA, 2005 yılından bugüne kadar konuyla ilgili tüm bilimsel araştırmaları inceledikten sonra, bu ilaçların kullanımıyla, tedavinin erken dönemlerinde dahi kalp krizi ve inme riskinin arttığı, risk artışının doğrudan dozla orantılı olduğu, hali hazırda kardiyovasküler hastalıkları olan ve by-pass cerrahisi geçirmiş hastalarda kalp krizi riskinin daha da artmış olduğu ve NSAİİ kullanımı ile kalp yetmezliği riski arasında da ilişki olduğu şeklindeki bilimsel danışma komitelerinin yaptığı uyarıları da göz önüne alarak, bahsedilen tüm bu durumların, birkaç ay içinde ilaçların kutusunda ve kısa ürün bilgisindeki uyarılar bölümünde açıkça belirtilmesinin zorunlu olacağı kararını vermiştir.

Günlük hayatımızda nadir olmayarak başvurduğumuz, her evde bulunabilen bu grup ilaçları mümkün olduğunca güvenli sınırlar için kullanmak için olası tehlikenin farkında olmak, tansiyon yüksekliği, sigara kullanımı gibi durumların varlığında bu ilaçları, bir hekim tarafından önerilmedikçe tercih etmemek gerekiyor. Geçirilmiş kalp krizi veya başka bir nedenle düşük doz aspirin kullanan hastalar, NSAİİ’ın aspirinin koruyucu etkisini azaltabileceğini akılda tutmalıdır. İki ayrı NSAİİ birlikte kullanılmamalı, basit ağrılar için kullanıldığında tedavi mümkün olduğunca kısa tutulmalıdır.

NSAİİ tedavisi altındayken göğüste sıkışma, nefes darlığı, kol ve bacaklarda veya genel olarak vücutta tek taraflı güçsüzlük veya peltek konuşma gibi belirtiler ortaya çıktığında tedavi derhal sonlandırılmalı ve acil olarak hekime başvurulmalıdır.

 

---

Referans: FDA "FDA Drug Safety Communication: FDA strengthens warning that non-aspirin nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) can cause heart attacks or strokes" <http://www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/ucm451800.htm>

---