Uzun süredir akvaryum ürünü olarak ticareti yapılıyordu. Fakat her ne kadar bu renkli tatlı su ıstakozu örnekleri 2000lerin başından beri satışta olsa da, hiç kimse bu canlının tür ismi ya da kökenine dair tam bilgi sahibi değildi.

Istakozun tedarikçileri işlerinde adeta birer kapalı kutu olmalarına karşın, Almanya'dan bağımsız bir araştırmacı Christian Lukhaup tatlı su ıstakozunun kökenine dair "dedektif vari" bir çalışma yürüttü.

Lukhaup yaptığı çalışmanın adeta bir kriminal soruşturma gibi olduğunu, çünkü gerçekleri ortaya çıkarmak için bu yöntemin adeta zorunlu olduğunu söylüyor.

Istakoza dair bazı ipuçları vardı. Istakoz, Yeni Gine ve Avustralya'da bulunan Cherax isimli büyük bir familyanın bir üyesi ve satıcılar; canlının Yeni Gine'nin batı yakasından geldiğini iddia ediyorlar. Bunlara dayanarak; Lukhaup, Endonezya'nın West Papua iline giderek, oradaki yerel halka bu canlıyı daha önce hiç görüp görmediklerini sordu. Sonrasında, araştırmacı Lukhaup bir derede bazı örnekler buldu.

Detaylı bir çalışma ile canlının yeni bir tür olduğu ortaya çıkarıldı. Görünüşüne izafeten; araştırmacı ıstakoza Cherax pulcher ismini verdi. --pulcher Latince "güzel" demek--

Fakat bu yeni tür yok olma tehlikesi ile karşı karşıya. Çünkü insanlar Cherax pulcher 'in "evcil hayvan" ticaretini yapıyorlar ve eğer bu canlı yalnızca bu küçük bölgeye ait bir canlı ise ve bir önlem alınmazsa bu yeni tür hakkında daha fazla detay öğrenemeden onu kaybetmemiz muhtemel.

Lukhauap; ıstakozun habitatında hızlı bir insan popülasyonu artışının olduğunu ve yerel halkın tatlı su ıstakozunu yiyecek olarak da avladıklarını söylüyor. Bu durum da kirliliği ve türün habitat kaybına dair baskıları artırıyor.

Türün şuan tek yaşam alanı olarak Endonezya'nın bu bölgesi biliniyor ve eğer yalnızca bu bölgeye has bir tür ise; yaşam alanına gelecek herhangi bir zararda bu güzel canlıyı kaybetmiş olacağız.

Tatlı su ıstakozlarının türü yok olma tehlikesi altında olan hayvanlardan birisi olduğunu söyleyen Lukhaup:

"İnsanlara soyu yok olma tehlikesi altında olan canlıları sorduğunuzda, birçok insan size pandaları, kaplanları ve balinaları sayar. Evet doğrudur, bu canlılar da yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadırlar. Fakat pek az insan tatlı su ıstakozlarının yaklaşık %50'sinin yok olmanın bir türü ile karşı karşıya olduklarının farkındadır" diyor.

Tatlı su ıstakozları için yaygın olarak bilinen iki tehdit var; habitat bozulması ve türün "evcil hayvan" ticaretinin yapılması. Bu iki tehditin kaynağında da; yine türümüz, insan var.

---

Araştırma Referansı: ZooKeys, DOI: 10.3897/zookeys.502.9800
Kaynak: Agata Blaszczak-Boxe -New Scientist,"Mysterious beautiful blue crayfish is new species from Indonesia", http://www.newscientist.com/article/dn27517-mysterious-beautiful-blue-crayfish-is-new-species-from-indonesia.html#.VVOvdvntmko