Geçtiğimiz günlerde Mars yüzeyinde bulunan akan tuzlu su keşfi; kırmızı gezegendeki uzaylı yaşamı bulmaya dair umutları büyük ölçüde değiştiren önemli bir bilimsel buluş oldu. Fakat bu keşif bize; eğer burada yaşamamız gerekirse Mars suyunun koşullarına dair daha fazla bilgi sahibi olmamız gerektiğini gösteriyor.

Ancak, Güneş Sistemimizden biraz daha uzaktaki "uzak galaksilerde" bulunan gezegenlerin; yaşam için ne kadar elverişli olduğunu nereden bileceğiz?

The Astrophysical Journal 'da yayımlanan bir çalışmada geliştirilen yaşanabilirlik indeksi sayesinde artık bunu biliyoruz. Geliştirilen bu indeks, diğer yıldızlar etrafında dönen gezegenlerdeki yaşam potansiyelini analiz etmekle kalmıyor, aynı zamanda da bu gezegenleri gezegensel bir sıraya dizerek Dünya dışı yaşam arayışımızda ilk olarak hangi dünyaları araştırmamız gerektiği noktasında bize yol gösteriyor.

Araştırmacılardan Rory Barnes (University of Washington, Virtual Planetary Laboratory); bugüne kadar ki gözlemsel verileri toplayarak bir örneklendirme planı geliştirmek için temel düzeyde bir şema oluşturduklarını, böylelikle de; önümüzde incelenmek üzere duran yüzlerce hedef içerisinde öncelikle hangisinden başlamamız gerektiğini bilebileceğimizi söylüyor.

Bir yıldızın yaşanabilir bölgesinin geleneksel analizleri; gezegenlerin, yüzeyinde sıvı haldeki suyu tutabilecek kadar yeterli atmosfer basıncına sahip bir uzay bölgesinde bulunup bulunmadığına ve bu koşulların potansiyel olarak yaşamı destekleyip desteklemediğine bakar. Ancak yeni sistem; araştırmacıların, söz konusu dünyalarda (varsa eğer) diğer yaşanabilirlik faktörlere daha derinlemesine bir bakış atabilmelerine olanak sunuyor.

Makalenin yazarlarından Victoria Meadows; bu yenilikçi adımın bizlere, birden fazla gözlenebilir karakteristiği ve gezegensel yaşanabilirliği etkileyen faktörleri içerebilen esnek bir önceliklendirme çalışması oluşturabilmek için 2 boyutlu yaşanabilir bölge kavramının ötesine geçebilmeye olanak sunduğunu söylüyor.

Geliştirilen bu indeks, bir gezegenin ne kadar kayalıklı olduğuna dair tahminlere bakıyor ve gezegenin etrafında döndüğü yıldızdan ne kadar enerji aldığını etkileyen yörünge daireselliğine karşı gezegen yüzeyinden ne kadar enerji yansıdığını dengeleyen "dış merkezlilik - albedo bozunumluğunu" göz önüne alıyor.

Bahsedilen bu iki enerji transferi birbirine karşıdır, fakat aralarında oluşan doğru denge; yaşama uygun enerji dengesini --yaşamsal koşulları-- oluşturur.

Yaşama en uygun gezegenler, Dünya'nın Güneş'ten aldığı ışınların %60 ila %90 kadarını alanlardır. Bu yeni indeks ile astronomlar, bu kriterleri sağlayan gezegenleri hızlı bir şekilde bulabilecekler.