Post Author Avatar
Sevkan Uzel
Yıldız Teknik Üniversitesi - Çevirmen/Editör
Şu anda fizikteki en büyük bulmacalardan biri, evrendeki maddenin %85'inin "karanlık" olması. Karanlık diyoruz; çünkü söz konusu bu madde, elektromanyetik kuvvetin taşıyıcı parçacığı olan foton ile etkileşmiyor. Dolayısıyla gözle ya da teleskopla görülemiyor. Karanlık maddenin bileşimi ve orijini gizemini korusa da, varolduğuna kuşku yok: Gökbilimciler, karanlık maddenin normal madde (yıldızlar ve gökadalar örneğin) üzerinde yarattığı kütleçekim kuvvetini gözlemleyebiliyor.

Karanlık madde ile görünür maddenin, kütleçekimden başka bir kuvvet aracılığıyla da etkileşiyor olabileceklerini öneren kuramlar var. Bu kuvvet şimdiye dek algılanamamış olabilir. Tıpkı fotonun elektromanyetik etkileşimi ilettiği gibi, "karanlık foton" olarak adlandırılan parçacıklar da henüz bilinmeyen bu kuvveti taşıyor olabilir. Yani karanlık foton, görünür madde ile karanlık madde arasında etkileşim sağlıyor olabilir.

Enerjinin Korunumu


CERN'de yapılan deneylerden biri olan NA64, basit ama güçlü bir fiziksel kavram sayesinde bu karanlık fotonları yakalamaya çalışacak: Enerjinin Korunumu. Başlangıç enerjisi çok duyarlı olarak bilinen bir elektron demeti, bir algıça (dedektöre) hedeflenecek. Algıçtaki atom çekirdekleri ile gönderilen elektronlar arasındaki etkileşimler, görünür fotonlar üretecek. Bu fotonların enerjisi ölçüldüğünde, elektronlarınkine eşit çıkması gerekecek. Şayet karanlık fotonlar varsa, algıçtan kaçacaklar ve kaçarken de başlangıçtaki elektron enerjisinin büyük bir kesrini alıp götürecekler.

Yani karanlık fotonun NA64 algıçındaki imzası, sıradan parçacıklarla ilgili bir sürece atfedilemeyecek bir "kayıp enerji" biçiminde olacak. Eğer bu gerçekleşirse ve karanlık fotonun varlığı doğrulanırsa, karanlık maddenin uzun süredir gizemini koruyan doğasına ilişkin anlayışımızda büyük bir ilerleme olacak.






Kaynak: Phys.org, "NA64 hunts the mysterious dark photon"
<http://phys.org/news/2016-11-na64-mysterious-dark-photon.html>




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu "Kullanım İzinleri"ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir