Araştırmacılar, bisfenol A (BPA) ve ftalat gibi hormonlarımıza müdahale eden kimyasallar ile toplumun şu an yüz yüze olduğu en büyük toplum sağlığını tehdit eden iki hastalık; tip 2 diyabet ve obezite arasında bir bağlantı buldu.

Bu kimyasallar endokrin bozan kimyasallar (EDC - hormonal sisteme zarar verebilen kimyasallar) olarak biliniyor ve böcek zehri, konserve kutusu, kozmetik, yazar kasa fişleri ve hatta şarap gibi her gün dokunduğumuz çok sayıda nesnede bulunuyorlar. ABD Endokrin Topluluğu, verdiği bir demeçte şöyle açıklıyor: "Bu kimyasallar o kadar yaygın ki, Dünya üzerindeki neredeyse her insan bir veya daha fazlasına maruz kalmıştır."

EDC'lerin hormonların eylemlerini taklit ederek veya onlarla araya girerek, uzun süredir vücudumuzun doğal yapılarına müdahale ettiği biliniyordu. Hormonlar vücutlarımızı düzenlemekte çok önemli oldukları için, bu durum hücrelerimizin büyüme ve gelişme şeklini değiştirebilir ve yeme, uyuma ile üreme gibi biyolojik işlevlerimizin çoğuna etki edebilir.

Fakat ABD Endokrin Topluluğu tarafından bugün yayınlanan bir bildiride, önde gelen endokrin uzmanları, hem insanlarda hem de hayvan örneklerinde, kimyasallara maruz kalmanın aynı zamanda şeker ve obezite tehlikelerinin artışına katkıda bulunabileceğini öne süren yeni bir bulguyu açıkladı.

Yeni bulgu, daha fazla EDC'ye maruz kalmış insanların obezite ve tip 2 şeker geliştirmelerinin daha muhtemel olduğunu gösteren uzun dönemli bir epidemiyolojik çalışmayı içeriyor. Açıklamada ayrıca EDC'ye maruz kalmayı kısırlık, hormonlarla ilgili kanserler ve sinirsel sorunlar ile bağlantılandıran bulguların artan miktarına dikkat çekildi.

Austin'deki Teksas Üniversitesi'nde bir eczabilimci ve Endokrin Topluluğu görev gücünün başkanı olan Andrea C. Gore şöyle konuştu: "Bulgu daha önce hiç olmadığı kadar kesin: EDC'ler insan sağlığına zarar veren bir şekilde hormonları bozuyor. İster insanlarda uzun dönemli epidemiyolojik çalışmalar, hayvanlar ve hücrelerde temel araştırmalar olsun, ister belli kimyasallara meslekî olarak maruz kaldıkları bilinen insan grupları üzerinde yapılan araştırmalar olsun, yüzlerce çalışma aynı sonuca varıyor."

Bulgunun öne sürdüğüne göre, rahimdeyken EDC'lere maruz kalan doğmamış çocuklar için tehlike özellikle yüksek. Hayvanlarda yapılan çalışmalarda, araştırmacıların bulduğuna göre bu tür bir maruz kalım, hayatın ileriki döneminde obeziteye neden oluyor ve ayrıca pankreas, yağ hücreleri ile karaciğer hücrelerindeki beta ve alfa hücrelerini etkileyebilerek insülin direnci oluşmasına yol açabiliyor.

Henüz telaş vakti değil, ABD Gıda ve İlaç Dairesi, gıda kapları ve paketlerinde bulunan BPA seviyelerinin güvenli olduğuna dair insanlara güvence verdi ve şimdiye kadar araştırmacılar tam olarak ne kadar EDC'nin insanlarda tip 2 diyabet ve obeziteyi tetiklediğini göstermeyi başaramadı.

Fakat Endokrin Topluluğu'nun iddia ettiğine göre, eylem yetkisi vermek için bu iki durumdaki artışta bulunan ilişkilerini öne sürecek yeterli miktarda kanıt mevcut. Şu an Amerikalı yetişkinlerin yaklaşık yüzde 35'i obez ve ABD'de 29 milyondan fazla insanın şekeri var.

Gore şöyle devam ediyor: "İlerideki maruz kalma miktarını en aza indirmek için eyleme geçmemiz gerektiği açık. Piyasaya sürekli daha fazla kimyasal çıkmasıyla, yeni EDC'leri tanımlamak ve ev eşyalarından uzak tutulduklarını sağlama almak için daha iyi güvenlik testi gerekiyor."

Ayrıca, EDC'ye maruz kalmak ile sağlık durumları arasındaki sebep sonuç ilişkine dair ilave araştırma yapılmasını ve EDC tehlikeleri hakkında daha iyi kamu eğitimi verilmesini istiyorlar. Ve epey zorlayıcı deliller öne sürüyorlar.

---

Kaynak : BPA exposure has been linked to an increase in diabetes and obesity, www.sciencealert.com/bpa-exposure-has-been-linked-to-increases-in-diabetes-and-obesity

---