University of Montreal’den Profesör Victor Boucher’e göre yüksek sesli tekrarlar yapmak, özellikle bu tekrarı yaparken başka bir insana karşı yapıyorsanız, sözel belleği geliştiriyor.

Boucher’in belirttiğine göre: ‘’Yüksek sesli tekrarlar yapmanın hafıza için iyi olduğunu biliyorduk, fakat bu çalışma biriyle iletişim halinde olma durumunda yapılan yüksek sesli tekrarların bilgiyi hatırlamada büyük etkisi olduğunu gösteriyor.’’

Bu durumu göstermek için, Boucher ve Alexis Lafleur, 44 Fransızca konuşan üniversite öğrencisinden ekrandan bir dizi sözlük birimi okumalarını istediler. Sözlük birimi Türk Dil Kurumu tanımıyla; sözlükte madde başı olarak yer alacak anlamlı söz varlığı, anlamına geliyor. Öğrenciler ekrandan sözcükleri okurlarken de, kulaklarına ‘beyaz gürültülü’ kulaklıklar takıldı. Bu kulaklıklardan gelen ses, öğrencilerin kendi seslerini duymalarını engelledi. Daha sonra araştırmaya katılan öğrenciler, 4 deneysel duruma tabi tutuldular; zihinden tekrar, dudaklarını hareket ettirerek sessizce tekrar, ekrana bakarken yüksek sesli tekrar, ve son olarak da, başka birisine hitaben yüksek sesli tekrar. Fakat, bu tekrarlar sırasında da, öğrencilerin kendi seslerini duymalarını engelleyen kulaklıklar sürekli kulaklarındaydı. Araştırmacılar, daha sonra öğrencilerden, içlerinde ekranda gösterilmemiş sözlük birimlerinin de olduğu kelimelerden hangilerini hatırladıklarını belirlemelerini istediler.

Yapılan bu araştırmanın sonuçlarına göre, egzersizler başka birinin varlığında yüksek sesli yapıldığı zaman, diğer egzersiz türlerine göre belirgin farklılıklar oluyor. Jest ve mimikler kullanılmadan yalnızca zihinden yapılan tekrarlar da, bilginin hatırlanmasında en verimsiz yöntem konumunda.

Boucher’e göre, ses çıkartmadan öğrenilmek ya da daha sonra hatırlanmak istenilen bilginin tekrar edilmesi duyu-motor bağlantısı oluşturduğundan hatırlama yeteneğimizi artırıyor. Fakat, eğer bu tekrarlar bir de konuşma fonksiyonu ile birleştirilirse, çok daha fazla bilginin hatırlanması mümkün hale geliyor.

Profesör Buoucher’in Fonetik Bilimler Laboratuvarında daha öncelerde yapılan çalışmalar da, sesli bir şekilde ifade etmenin beyinde duyu ve motor referansları oluşturduğunu gösteriyordu. Çünkü, bir ya da daha fazla duyumsal yaklaşım üretmek, sözel elementin hatırlanmasını daha verimli bir hale getiriyor. Bu sistematik içerisine birisine sesli bir şekilde anlatma durumu da eklendiğinde; sözlü ifade ile ilişkili duyu-motor bağlantısına ek olarak, beyin sesli yapılan bu diyalog ile ilişkilendirilmiş çok algılı bilgiye başvurabiliyor. Dolayısıyla bilgi, hafıza içerisinde daha iyi tutulabiliyor.

 

---

İlgili Makale: Alexis Lafleur, Victor J. Boucher. The ecology of self-monitoring effects on memory of verbal productions: Does speaking to someone make a difference? Consciousness and Cognition, 2015; 36: 139 DOI: 10.1016/j.concog.2015.06.015

---