Post Author Avatar
Yusuf Cem Durakcan
Boğaziçi Üniversitesi - Çevirmen/Yazar
1974 yılında, paleoantropolog Donald Johanson ve araştırma takımı 3.18 milyon yıl önce yaşadığı düşünülen bir insan atasının fosilini Etiyopya'da keşfettiler. Kendine görece yakın yıllarda yaşamış insanımsıların fosillerine kıyasla, bu insanımsının fosilleri oldukça iyi durumdaydı ve vücudundaki kemiklerin yaklaşık %40’lık bölümü fosil kayıtlarına geçti. Yaptıkları keşiften sonra araştırma takımı kamp alanına döndü.

Johanson Beatles kasetini teybe taktı ve Beatles şarkısı 'Lucy in the Sky with Diamonds' çalmaya başladı. Araştırmacılardan birisi işte o anda bu iskelete 'Lucy' adını vermeyi önerdi ve bu isim tarihe geçmiş oldu. ’Lucy’ üzerine yapılan her çalışmanın ya da elde edilen her bulgunun bilim dünyasında ses getirdiğini ve tartışmalara yol açtığını söylemek mümkün. Australopithecus afarensisin bir örneği olan Lucy, bilinen en eski insan atası fosili.

Hem ape hem insan benzeri özelliklere sahip olan Lucy hakkındaki en büyük tartışma konularından birisi, Lucy’nin ağaçta mı yoksa yerde mi daha çok zaman geçirdiği sorusu… Yeni yapılan bir araştırma ile, gelişmiş CT taramaları sayesinde sonunda cevabı bulmuş olabiliriz.

John Hopkins University ve University of Texas’dan bilim insanlarına göre, Lucy ağaçlara tırmanmak konusunda oldukça yetenekliydi. Araştırmacılar bu yeteneğin izlerine kemik kalıntıları üzerinde yaptıkları çalışmalarla ulaştıklarını açıkladılar.

Yaptıkları çalışma kapsamında 35.000 CT tarama kesiti oluşturan araştırmacılar, kemik yapısının en içteki detaylarını inceleyebildiler. Analiz sonuçlarına göre, Lucy’nin üst ekstremitesi oldukça yapılı. Bu yapı büyük ölçüde şempanzelerinkini andırıyor.

bilinen-en-eski-insan-atasi-lucy-agaca-tirmanma-ustasi-olabilir-elbilegi Lucy'nin el bileği kemiği Credit:Marsha Miller/University of Texas


Diğer bir taraftan da, ayak kemiklerinin taramalarının sonuçları Lucy’nin aynı zamanda yürümeye de oldukça iyi adapte olduğunu gösteriyor. Bu durum Lucy’yi neredeyse ağaçta hiç vakit geçirmeyen modern insanlar ile ağaçta vakit geçiren diğer primatlar arasında tuhaf bir kategoriye yerleştiriyor.

Araştırmacıların kemikleri inceleme yönteminin aslında mekanik temellerinin olduğunu söylemek mümkün. Standart meşrubat kamışını düşünün. Bu malzemeyi rahatlıkla esnetebilirsiniz. Fakat kalın bir duvarın esnemesi oldukça zordur. Yani meşrubat kamışına kıyasla kalın bir duvar esnemeye karşı daha dayanıklıdır. Kemiklerimiz de aslında benzer şekilde gelişiyor. Bu fikre genel olarak, nesnelerin esnemeyi ne ölçüde rahatlattığı ya da ne ölçüde engellediği hakkındaki makine mühendisliği teorisinde rastlıyoruz.

Bu hipotezi kullanan araştırmacılar, Lucy’nin vücudunun hangi bölümlerini düzenli olarak kullandığını ve hangi bölümlerini daha az kullandığını belirleyebildiler.

İskeletin yaşam boyunca yüke karşı tepki verdiği biliniyor. Yani iskelet yapısı yüksek kuvvete direnmek için bazı bölgeleri güçlendirirken, az kuvvete maruz kalan bölgelerdeki gücü azaltıyor. Tenis oyuncuları bu duruma örnek verilebilir. Araştırmalar gösteriyor ki, tenis oyuncularının raketi sık kullandıkları ellerindeki kortikal kemik raket kullanmadıkları ellerindekine kıyasla daha iri ve güçlü oluyor. Bu, şempanzelerin daha güçlü kollara sahipken modern insanların daha güçlü bacaklara sahip olmasının da açıklanmasında kullanılabilir. Yani durum tamamen vücudumuzun hangi bölümünü daha sık kullandığımızla ilişkili.

Yapılan çalışma kapsamında bilim insanları, Lucy’nin yeni kemik taramaları ile modern insanların ve modern şempanzelerin taramalarını farklılıkları görmek açısından karşılaştırdılar.

bilinen-en-eski-insan-atasi-lucy-agaca-tirmanma-ustasi-olabilir-iskeletkopyasi Paris'deki Musee de l'Homme'da sergilenen Lucy'nin iskeletinin bir kopyası


Bulgulara göre şempanzelerin üst ekstremiteleri görece daha iri. Çünkü şempanzeler tırmanmak için kollarını kullanırlar. Aynı durumun tersi de doğal olarak insanlarda görülüyor. İnsanlar daha çok yürüdükleri için alt ekstremiteleri daha iri.

Lucy’nin Verileri Oldukça İkna Edici


Araştırmacıların önermesi, daha önce yapılan ve Lucy’nin ağaçtan düşüp ölmüş olabileceğinin bulgularının sunulduğu araştırma ile de destekleniyor. Fakat bir sorunun cevabı hala netleşmiş değil: ''Lucy ve ilk insanımsılar ne kadar zamanlarını ağaçta geçiriyorlardı?''

Aslında, henüz Lucy konusunda zihinlerdeki bulanıklık dağılabilmiş değil. En popüler hipotezlerden birisine göre, Lucy uyumak için ağaçların tepesini tercih etmiş olabilir. Bu özelliği ile Lucy geceleri avlanan avcılardan korunuyor olabilir.

Eğer bu hipotez doğruysa ve eğer günde 8 saat uyuyorsa, Lucy muhtemelen hayatının üçte birini ağaçlarda geçirmiş olabilir. Bu süreye ağaçta yiyecek aramış ve avcılardan kaçmak için gün içerisinde de ağaçlara tırmanmış olabileceği ihtimalini eklersek, Lucy’nin neredeyse hayatının yarısını ağaçlarda geçirmiş olabileceğini de söyleyebiliriz.

bilinen-en-eski-insan-atasi-lucy-agaca-tirmanma-ustasi-olabilir-iskelet Fosil kalıntılarından oluşturulan Lucy iskeleti Credit: John Kappelman/University of Texas

Lucy'nin Yalnızca Elleri ve Ayakları Güçlü Değildi


Son yapılan çalışmadaki bilim insanlarına göre, Lucy’nin yalnızca elleri ve ayakları güçlü değildi. Vücut ölçülerine kıyasla Lucy’nin oldukça güçlü bir vücudunun olduğu düşünülüyor. Önermeye göre, bu durum Lucy’nin zamanının bir kısmını ağaçlarda bir kısmını ise yerde yürüyerek geçirmesinden kaynaklanıyor.

Lucy gibi ilk insanımsıların iki ayak üzerinde yürüme ve ağaçlara tırmanmayı kombine etmiş olabilecekleri düşüncesi oldukça benzersiz görünüyor olabilir. Fakat, tabii ki, Lucy kendisinin eşsiz olduğunu düşünmüyordu. Lucy, muhtemelen, bir ağaçtan düşüp ölmeden önce hem iki ayağı üzerinde yürüyor hem de ağaçlara tırmanıp yiyecekler arayıp ağaç üzerinde kestiriyordu.

Plos One’da yayımlanan bu araştırmada kullanılan tarama tekniği ile muhtemelen ilerleyen zamanlarda daha detaylı veriler elde edilebilecek. Bu veriler ışığında da ilk insanımsılardan modern insanlara evrimin bulanık kısımlarının bazıları aydınlatılabilecek.




İlgili Makale: Ruff CB, Burgess ML, Ketcham RA, Kappelman J (2016) Limb Bone Structural Proportions and Locomotor Behavior in A.L. 288-1 ("Lucy"). PLoS ONE 11(11): e0166095. DOI: 10.1371/journal.pone.0166095




Kaynaklar ve İleri Okuma:

Perimortem fractures in Lucy suggest mortality from fall out of tall tree, Nature, doi:10.1038/nature19332

Limb Bone Structural Proportions and Locomotor Behavior in A.L. 288-1 ("Lucy"), Plos One, http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0166095

Human ancestor 'Lucy' was a tree climber, new evidence suggests, Phys.org, Retrieved from http://phys.org/news/2016-11-human-ancestor-lucy-tree-climber.html

Australopithecus afarensis, Wikispecies, Retrieved from https://species.wikimedia.org/wiki/Australopithecus_afarensis

Human Skeleton, Wikipedia, Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Human_skeleton




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu "Kullanım İzinleri"ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir