Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Bir kavganın ardından ve genellikle bağışlanmadan önce bir özür gelir. Fakat, "Özür dilerim" demek bazı insanlar için daha kolay kurulabilen bir cümledir. Grant MacEwan University'den araştırmacıların yürüttüğü bir çalışmada; belirli karakter özelliklerinin, bir kimsenin yapılan bir hatayı kabul edip etmeme yatkınlığını etkileyebildiği sonucuna ulaşıldı.

Yürütülen araştırma çerçevesinde araştırma ekibi, kişinin bağışlanma arzusunu ölçen bir ölçek geliştirdi. Katılımcılara bir dizi --örneğin; "Devam eden öfkem beni sıklıkla özür dilemekten alıkoyar." ya da "Eğer kimse ne yaptığımı bilmezse, özür dilememeyi tercih ederim." gibi-- cümlelere dair bu ifadeleri doğru bulup bulmama seviyelerini belirtmelerini isteyen sorular soruldu. Sonrasında verilen cevapları her bir katılımcının "özür dileme yatkınlığını" belirlemekte kullanan araştırma ekibi, bu skorları çeşitli kişilik ölçeklerinden elde edilen sonuçlarla çapraz sorguya tabi tuttular.

Ekibin en başta ortaya attığı;  yüksek seviyede sevgi ve makul yaklaşım işaretleri gösteren insanların özür dilemeye daha meyilli oldukları hipotezi; araştırma sonuçlarıyla da doğrulandı. Fakat deney pişmanlık duymayanlara dair bazı ilginç karakter özelliklerini de ortaya çıkardı.

Örneğin; düşük özgüven sahibi insanlar, herhangi bir uzlaşmazlık sonunda kötü hissetseler bile özür dilemeye daha az meylediyorlar. Öte yandan, belirli bir davranışa dair suçluluk ve mağdur kişi için üzgünlük hisseden insanların aksine, genelleştirilmiş utanç duygusuna kapılan bireyler esasen kendileri için üzülüyor olabilirler.

Buna karşın, kendinden emin insanlar yapılan yanlış bir davranışı itiraf etme ve hatalarını kabul etme eğilimindeler. Fakat, buradaki kendinden eminlik durumunun doğru miktarda olması kilit önemde. Çünkü çalışmanın bir başka bulgusu da; fazlasıyla benmerkezci ve kendilerini dev aynasında gören narsist insanlar, özür dileme noktasında oldukça gönülsüzler.

Öte yandan elde edilen şaşırtıcı bir bulgu ise; oldukça güçlü bir adalet duygusu ile özür dileme eğilimi arasında negatif bir korelasyon olduğu. Yani adalet duygusunun oldukça sağlam olduğu kimselerin, yaptıkları eylemler sonucunda pişmanlık duyma seviyeleri oldukça düşük. Uzlaşma, bir çatışmayı sona erdirebilir, ancak intikam isteğini her durumda ortadan kaldıramaz.
Kaynak ve İleri Okuma
  • Kaynak: Why Some People Say "Sorry" Before Others. ScientificAmerican MIND. (2013, November 1)"
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir