Kanser hastaları için, özellikle de tüm tedaviler denendikten sonra hastalığı devam edenler düşünüldüğünde, en önemli merak konularından biri ne kadar daha yaşayacak olduklarıdır. Bizim de dâhil olduğumuz doğu toplumlarında hastaya, hastalığıyla ilgili bilgi vermek (buna kanser olduğunu söylemek de dâhil) çoğu zaman söz konusu değildir. Oysa modern toplumlarda hastalık bilgilerini hastanın onayı olmadan 3. kişilerle paylaşamayacağınız gibi “sağkalım öngörüsü” gibi önemli tahminleri hastayla doğrudan paylaşmanız, hastaya kalan zamanını istediği şekilde değerlendirmesi için önemli bir veri olacaktır. Yani hastanızla beraber verdiğiniz savaşı kazanamayacak olduğunuzu anladığınızda, bayrağın düşeceği zamanı kestirebilmek büyük önem kazanır.  

Amerikan Klinik Onkoloji Derneği (ASCO) tarafından düzenlenen bu yılki Onkolojide Destekleyici Bakım Sempozyumu kapsamında yarın (10/09) sunulacak bir sözlü bildirinin özetine bakılırsa, sağkalımı doğru tahmin etmede kullanılan belirteçlere bir yenisi, hem de bilinenler arasında en güçlü görüneni eklenecek gibi duruyor. Bu belirteç ne bir kan tahlili, ne de kanserle ilgili bir özellik; hastayı takip eden sağlık personelinin basit bir soruya verdiği yanıt.

Çalışma kapsamında, iki yıllık bir süre içinde onkoloji alanında çalışan 81 sağlık personeline (59 onkoloji uzmanı hekim, 4 asistan ve 18 hemşire) hastalarıyla ilgili olarak;  “Hastanız 1 yıl içinde ölürse şaşırır mısınız?” sorusu yöneltildi ve verdikleri yanıtla, hastaların gerçekleşen 1 yıllık sağkalımları karşılaştırıldı. Çeşitli evrelerde ve meme, akciğer, jinekolojik kanserler, baş-boyun kanserleri gibi çeşitli tiplerde kanser tanısı almış 4617 hastayla ilgili yanıtlar ve süreler değerlendirildiğinde, sağlık çalışanının hastasıyla ilgili düşüncesinin, kanserin tipi, hastanın yaşı, kanserin evresi ve ilk tanı sonrası geçen süre gibi somut belirteçlerin tümünden, istatistiki olarak anlamlı derecede daha doğru sonuç verdiği, yani sağkalımı doğru tahmin etmede daha başarılı olduğu ortaya çıktı.

Çalışmanın detaylarını inceleme olanağımız olmasa da özetten edindiğimiz izlenim, tasarım ve hasta sayısı açısından düşünüldüğünde çalışma sonuçlarının değerli kabul edilebileceği yönünde. Çalışma sonuçlarına kişisel deneyimlerimizi de eklediğimizde, farklı sağlık çalışanlarının yaptığı son derece öznel değerlendirmelerin bilimsel olarak anlamlı sonuçlar vermesini açıklamak hayli zor olsa da, sağkalımla ilgili gerçeğe yakın doğrulukta bir saptama yapmak için, ölçülebilir ve halen kullanılan değişkenlerin yanında, bu son derece basit soruya verilen yanıtın da önemli olduğu gerçeğine ulaşıyoruz.

 

---

Kaynak: J Clin Oncol 33, 2015 (suppl 29S; abstr 8)

---