Havaküre Neden Uzaya Kaçmıyor?
Dünya'nın yerçekimi kuvveti havaküreyi (atmosferi) yüzeyinde tutabilecek kadar güçlüdür. Örneğin Mars, Dünyamızın yarısı kadar büyüklüktedir ve yaklaşık olarak Dünyanın 1/10'u (...
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Dünya'nın yerçekimi kuvveti havaküreyi (atmosferi) yüzeyinde tutabilecek kadar güçlüdür. Örneğin Mars, Dünyamızın yarısı kadar büyüklüktedir ve yaklaşık olarak Dünyanın 1/10'u (onda biri) kadar bir kütleye sahiptir. Küçük kütle daha az yerçekimi anlamına gelmektedir. Yani kütle azaldıkça yerçekimi kuvveti de azalır. Mars'taki havaküre Dünyamızın havaküresinden 1/100 oranında daha yoğundur ve neredeyse tamamı karbondioksit gazıdır (CO2).
Havaküremizin en alt tabakasındaki havanın ağırlığı yukarı katmanlara çıktıkça azalır. Bunun anlamı şudur: Yerküre yüzeyine yakın olan havaküre katmanındaki gazlar, üst katmanlardaki gazların ağırlığı altında ezilir ve böylelikle de bu katmandaki hava daha yoğun olur. Yukarı katmanlara çıktıkça havanın yoğunluğu giderek azalır. Havaküredeki havanın %99'u aşağıdan yukarıya doğru gidilirken ilk 30 km mesafede bulunur.
Evet, Dünya atmosferinin bir ağırlığı vardır. Dolayısıyla yüzeyde bulunan bizlerin vücudunun her santimetre karesine yaklaşık olarak 6.67 kg'lık bir hava basıncı uygulanır. Neyse ki bu basınçla başa çıkabiliyoruz. Çünkü vücudumuz aşağıda (yer yüzeyinde) bu basınçla başa çıkabilecek şekilde evrimleşmiştir. Hatta 3000-4500 metre yükseklikte, hava daha az yoğundur, dolayısıyla yeterli oksijen ihtiyacını karşılayabilmek birçok insan için bu yüksekliklerde sorun teşkil etmektedir.
Eğer Dünya'yı bir plaj topu büyüklüğünde hayal edersek, nefes alınabilir atmosferin kalınlığının bir kağıt kalınlığında olduğunu söyleyebiliriz.
Havaküremizin en alt tabakasındaki havanın ağırlığı yukarı katmanlara çıktıkça azalır. Bunun anlamı şudur: Yerküre yüzeyine yakın olan havaküre katmanındaki gazlar, üst katmanlardaki gazların ağırlığı altında ezilir ve böylelikle de bu katmandaki hava daha yoğun olur. Yukarı katmanlara çıktıkça havanın yoğunluğu giderek azalır. Havaküredeki havanın %99'u aşağıdan yukarıya doğru gidilirken ilk 30 km mesafede bulunur.
Evet, Dünya atmosferinin bir ağırlığı vardır. Dolayısıyla yüzeyde bulunan bizlerin vücudunun her santimetre karesine yaklaşık olarak 6.67 kg'lık bir hava basıncı uygulanır. Neyse ki bu basınçla başa çıkabiliyoruz. Çünkü vücudumuz aşağıda (yer yüzeyinde) bu basınçla başa çıkabilecek şekilde evrimleşmiştir. Hatta 3000-4500 metre yükseklikte, hava daha az yoğundur, dolayısıyla yeterli oksijen ihtiyacını karşılayabilmek birçok insan için bu yüksekliklerde sorun teşkil etmektedir.
Eğer Dünya'yı bir plaj topu büyüklüğünde hayal edersek, nefes alınabilir atmosferin kalınlığının bir kağıt kalınlığında olduğunu söyleyebiliriz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (1)
-
mert fiş 3 yıldan fazla öncenebulalar (bulutsular) neden uzaya dağılmıyor?
Bunlar da İlginizi Çekebilir
17 Ocak 2018
Uzay-Zaman, Dolaşıklığın Bir Ürünü Olabilir
23 Ocak 2016
Antimadde Hakkında 10 Gerçek
24 Temmuz 2017
Dünya’da Kütleçekimsel Anomali Gözlemlendi
11 Nisan 2015
Dolaşıklık Ağırlığı Artırıyor Olabilir
09 Temmuz 2019
Erken Dönem Evrende Süperkütleli Kara Delikler
18 Nisan 2015
Kuantum Kütleçekim için Ölçek Değişmezliği Yaklaşımı
06 Mayıs 2016
Fizikte Büyük Birleşik Kuram Arayışı Sürüyor
29 Haziran 2019
Verimli Kuantum Hesaplama İçin Kütleçekim Yol Gösterebilir