DNA (Deoksiribonükleik asit) genetik materyalimizin ana bileşenidir. DNA bazları olarak isimlendirilen A, C, G, ve T (sırasıyla; adenin, sitozin, guanin, ve timin) bazların binlerce değişik sonuçla birleşmesiyle, canlı organizmaların zenginliğine olanak sunan genetik çeşitlilik sağlanır.

Fazladan iki baz: metil-Sitozin ve metin-Adenin

1980'lerin başlarında, DNA'nın klasik olan bu dört bazına (A,T,G,C) beşinci baz eklendi; sitozinden türetilen metil-Sitozin (mC). 90'ların sonuna doğru, mC; her dokunun fizyolojik ihtiyacına dayanarak genleri aktif ve pasif duruma getirebilmesinden ötürü epigenetik mekanizmasının ana sebeplerinden birisi olarak kabul edildi.

Metil-sitozindeki değişimlerin kanseri de kapsayan birçok hastalığın gelişmesinde etkenlerden birisi olduğunun gösterilmesinin ardından DNA'nın bu beşinci bazına yönelik ilgi son yıllarda giderek daha da arttı.

Geçtiğimiz günlerde Cell 'de yayımlanan bir makalede Bellvitge Biomedical Research Institue Epigenetik ve Kanser Biyolojisi Programından, aynı zamanda da University of Barcelona'da genetik profesörü Manel Esteller; altıncı bir DNA bazı varlığının mümkünlüğünü tanımlıyor. Epigenom belirlenmesine yardımcı olan ve bununla birlikte hücrelerdeki yaşamın kilit unsurlarından biri olabilecek; metil-Adenin.

Hem Bakterilerde ve Hem de Kompleks Organizmalarda Var

Manel Esteller:

"Yıllardır bizden evrimsel olarak çok uzak olduğu bilinen bakteriler, genomlarında diğer organizmalardan gelen genetik materyalin yerleşmesine karşı koruyucu bir görev üstlenen metil-Adenin'e sahiptiler. Fakat, bunun ilkel hücreler için bir olgu olduğu ve oldukça statik olduğu düşünülüyordu" diyor ve ekliyor:

"Ancak, Cell'de yayımlanan 3 makalede; insan vücut hücreleri gibi, ökaryot olarak isimlendirilen daha kompleks hücrelerde de DNA'nın bu altıncı bazının bulunduğu ileri sürülüyor. Bu çalışmalar; algler, kurtlar ve sineklerin mA sahibi olduklarını ve mevcut genlerin ekspresyonlarını düzenlemek üzere işlevsel olduğunu, böylece de yeni bir epigenetik işaret oluşturduğunu söylüyor.

Bu çalışma; genomlardaki mA seviyelerinin düşük olmasından kaynaklı olarak yüksek duyarlılığa sahip analitik metodların gelişimi sayesinde yapılabildi. Dahası, görünen o ki; mA, kök hücrelerde ve gelişimin ilk evrelerinde spesifik bir role sahip olabilir. Şu an karşı karşıya olduğumuz şey; bu verilerin doğrulanması ve ortaya çıkarılmasıdır. Aynı zamanda bizler de bu altıncı DNA bazına sahibiz ve görevinin ne olduğuna yoğunlaşmalıyız."

---

Araştırma Referansı: Holger Heyn, Manel Esteller. An Adenine Code for DNA: A Second Life for N6-Methyladenine. Cell, 2015; DOI: 10.1016/j.cell.2015.04.021
Kaynak: IDIBELL-Bellvitge Biomedical Research Institute, "¿Discovered the sixth DNA's base?", http://www.idibell.cat/modul/news/en/794/discovered-the-sixth-dnas-base

---