Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
"O zaman bana ağır bir şeyler ver!"

Şaşkın gözleriyle bakan küçük bir lemur türü; Aye-aye.

Aye-ayeler, yüksek konsantrasyonlarda alkol içeren meyve özlerini tüketmeyi tercih ediyorlar. Tıpkı Güneydoğu Asya'daki kocaman gözlü küçük bir primat olan yavaş lorislerin yaptığı gibi.

University of California'dan Robert Dudley; şempanzelerin daha önce fermente bitki özlerini tüketirken görüldüklerini ancak primatların alkolü tolore edebildiklerinin ya da aktif olarak alkol arayışına girip girmediklerinin tam olarak belli olmadığını söylüyor. Her ne kadar tutsak primatları kullansa da, bu çalışma; yüksek dozajlarda alkol tercihinin söz konusu olduğunu gösteren ilk araştırma özelliğinde.

"Şerefe !"


Aye-ayeler genellikle tuhaf bir biçimde uzun orta parmaklarını kullanarak çürüyen ağaç parçaları içerisindeki böcek larvalarını çıkararak atıştırırlar, fakat bunun yanı sıra yağmurlu mevsimlerin %20'sini "traveller palm" isimli bir palmiye ağacının nektarını içerek geçirirler. Söz konusu bu nektara (meyve özü); eğer polen taşıyıcılar tarafından taşınan doğal mayalar girerse nektar kolaylıkla fermente olabiliyor --(Bu durum vahşi doğada henüz doğrulanmış değil)--.

Yavaş lorisler ise zamanlarının çoğunu doğada alkol konsantrasyonu %3.8'i bulan "bertam palm" isimli bir palmiye ağacının nektarını "höpür höpür" içerek geçirirler.

Araştırmacılar 2 aye-aye lemuruna ve 1 yavaş lorise çiçeklerde bulabildikleriyle aynı oranlara sahip --aye-ayeler için 0-%5 arasında alkol oranlı, loris için ise 0-%4 arasında alkol oranlı-- şekerli su ve alkol karışımından 5 kupa verdiler. Kontrol için ise bir kupa musluk suyu verildi. Primatlar alkollü içkilerden iki kat daha fazla içtiler.

Araştırmacılardan Nathaniel Dominy; aye-ayelerin kupadaki içecek bittikten sonra uzun bir süre boyunca parmaklarını kullanarak kupanın içini karıştırdığını, bu hareketin de daha fazlasını istediklerinin bir göstergesi olduğunu söylüyor.

"Çakırkeyf Avantajı"


Araştırmacılardan Samuel Gochman; alkol seven primatların bir avantaj sahibi olduklarını söylüyor. Çünkü alkol çabuk uçucudur ve bu uçuculuğun ortaya çıkardığı koku hayvanlara, yenebilecek meyve ve çiçeklerin yerini saptamada yardımcı olabilir.

Öte yandan Santa Fe College'dan Matthew Carrigan; primatların bu nektarları tüketmesinin beslenme açısından da faydaları olduğunu söylüyor. Çünkü alkol metabolizmayı yavaşlatır ve yağ birikimine sebep olur.

Bu durum Robert Dudley'nin; alkolle başa çıkabilen primatların evrimsel bir avantaj sağladığı fikri olan; sarhoş maymun hipoteziyle de uyumluluk gösteriyor.

Yavaş Loris / Credit: David Haring Yavaş Loris / Credit: David Haring


Bu fikir; aye-ayelerin; alkol etkisini detoksifiye etmeye yarayan bir enzim olan alkol-dehidrojenaz enzimin oldukça etkin bir versiyonuna sahip oldukları gerçekliğiyle destekleniyor. Tıpkı enzimi bağımsız olarak evrimleştiren insanların, şempanzelerin ve gorillerin son ortak atalarında olduğu gibi. Carrigan'a göre; bu durum, muhtemelen apeler yerde yürümeye ve daha fazla aşırı olgun meyvelerle karşılaşmaya başladıklarında meydana geldi.

Genellikle, fermente besinler tüketen hayvanlar sarhoş olmazlar, çünkü bu besinlerdeki alkol oranları oldukça düşüktür. Her ne kadar modern insanlar düşük alkol seviyelerini tolere edebilen antik kapasiteleri miras almış olsa da, sert içkilerin icadı; sarhoşluğa sebep olan daha konsantre şeylerin üretilmesinin önünü açtı.




Kaynak ve İleri Okuma:
- Royal Society Open Science. DOI: 10.1098/rsos.160217 (Open access)
- Gearin, C. "Boozy primates seek out nectar with the highest alcohol content." NewScientist. https://www.newscientist.com/article/2098023-boozy-primates-seek-out-nectar-with-the-highest-alcohol-content/ (accessed on 2016, July 21)




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu "Kullanım İzinleri"ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir