Avustralyalı bir kimyager, yapay kathinonların (genellikle banyo tuzları olarak bilinirler) tespit edilebilmesini kolaylaştıracak bir renk değişim testi geliştirdi.

Sentetik uyuşturucular; MDMA, kokain ya da esrar gibi uyuşturucuların etkilerinin taklit edilmesi için kimyasal yapısında bir ya da daha çok molekül farklı olacak şekilde geliştiriliyorlar.

Sentetik uyuşturucuların kimyasal yapısının doğal uyuşturucu maddelerden farklı olması da doğal uyuşturucu tespiti için geliştirilmiş yöntemlerin işlememesi anlamına geliyor. Bu sayede uyuşturucu kaçakçıları, rahatlıkla bu sentetik uyuşturucuları gümrüklerden geçirebiliyorlar ve piyasaya yasal maddelermiş gibi sürebiliyorlar. Sentetik uyuşturucuların yarattığı etkilerin ne kadar tehlikeli olabileceğine de özellikle son yıllarda ülkemizde yaygınlaşan bonzai gerçeğinden aşinayız. Çünkü doğal uyuşturucuların tahmin edilebilir etkileri varken, sentetik uyuşturucuların etkileri tahmin edilemiyor ve bu uyuşturucuların etki gücü de oldukça fazla oluyor.

Son birkaç yıldır hayatımıza giren ve ‘yasal uyuşturucular’ olarak tabir edilen banyo tuzları da sentetik uyuşturucuların en tehlikeli üyelerinden. Normalde banyolarda kullanılan bu kimyasallar, uyuşturucu olarak da kullanılabiliyorlar. Çünkü banyo tuzları olarak piyasaya sürülen bazı maddelerin içerisinde, metilen dioksipirovaleron (MDPV) gibi uyarıcı maddeler bulunuyor ve bu maddeler kokain-amfetamin benzeri etki yaratabiliyorlar.

Eğer denetim ekipleri bir maddenin sentetik kathinon (banyo tuzu) olup olmadığından şüphelenirse, maddenin laboratuvarda uzun süren analizlere tabi tutulması gerekiyor. Fakat böylesi durumlarda, genellikle Çin ve Hindistan’da üretilen bu uyuşturucuların görevliler tarafından hemen tespit edilip reaksiyon gösterilmesi oldukça önemli.

Sydney’deki University of Technology’den kimyager Morgan Philp’in yeni geliştirdiği bir renk testi sayesinde ise bu sorunların üstesinden gelinebilecek gibi görünüyor.

Geliştirilen bu test oldukça maliyetsiz ve hızlı sonuç veriyor. Testin uygulanması için ilk olarak uyuşturucu olduğundan şüphelenilen maddeden bir miktar alınıp üstüne üç kimyasal madde ekleniyor. Daha sonra 80 santigrat dereceye ısıtılan bu karışımdaki renk değişimleri gözlemleniyor. Eğer karışımın rengi sarı ya da turuncuya dönerse, bu maddenin sentetik kathinon olduğu anlaşılıyor. Bütün bu işlemlerin tamamı ise yaklaşık 10 dakika sürüyor.

---

İlgili Makale: Forensic Chemistry. Volume 1, August 2016, Pages 39–50 http://dx.doi.org/10.1016/j.forc.2016.06.001

---