Post Author Avatar
Yusuf Cem Durakcan
Boğaziçi Üniversitesi - Çevirmen/Yazar
İki gün boyunca süren spekülasyonlar ve araştırmalardan sonra, Avrupa Uzay Ajansı’nın uzay aracı Schiaparelli’nin kaderi belli oldu. NASA’nın Mars Yörünge Kaşifi’nden gelen yeni resimler ile, yavaşça yüzeye inip 19 Ekim 2016 tarihinde de sinyal göndermesi umut edilen çocuk havuzu büyüklüğündeki uzay aracının, yüzeye çarpıp patladığı ortaya çıktı.

Schiaparelli uzay aracının inmesi planlanan Mars üzerindeki Meridiani Planum bölgesinin üzerinden 20 Ekim tarihinde geçerken, mayıs ayında çekilmiş fotoğraflarda görülmeyen iki özellik kaşifin kameralarından biri tarafından yakalandı. Her ne kadar yakalanan fotoğraflar her piksel için 6 metre ile görece düşük çözünürlükte olsa da, Schiaparelli’nin paraşütü olduğu düşünülen parlak bir nesnenin yanı sıra paraşütün kabaca bir kilometre uzağında da 15-40 metrelik kara bir leke fotoğraflara yansıdı. Avrupa Uzay Ajansı araştırmacıları, Schiaparelli’nin çarpması ve muhtemelen patlaması sonucu bu lekenin oluşmuş olabileceğini düşünüyorlar. Bu nokta, uzay aracının inmesi umut edilen yerden yaklaşık olarak beş buçuk kilometre batıda kalıyor.

Schiaparelli’nin Mars atmosferine girdikten ve inişe geçtikten sonraki radyo sinyallerinin ilk analizleri üzerinden yapılan önermeye göre, uzay aracının paraşütü açıldı. Fakat uzay aracının sinyali, planlanan yere dokunuşundan bir dakika önce beklenmedik bir şekilde kesildi. Uzay aracından iletilen verilerin yakından incelenmesi sonucu, aslında paraşütün açılışının ve ısı kalkanının devreye girişinin beklenenden erken gerçekleştiği ve bu durumu takiben roket iticilerin çok erken ateşlendiği kanısına varıldı. NASA’nın Mars Yörünge Kaşifi’nden gelen fotoğraflar da, bu yorumlamayı destekliyor ve fotoğraflarda görünen siyah lekenin Schiaparelli uzay aracının 2 ila 4 kilometre boyunca serbest düşüş yapıp 300 kilometreden fazla bir hızla yere çarpmasından sonra oluşan krater olduğu önermesinin yapılmasını sağlıyor. Çünkü uzay aracının iticileri muhtemelen vaktinden erken kapanmıştı ve dolu yakıt tankı da yere çarpma sonucu patlamıştı.

Araştırmacılar hala Schiaparelli’nin yere çakılmasının kesin sebebini belirlemeye çalışıyorlar. Mars Yörünge Kaşifi’nin 24 Ekim haftasında toplaması planlanan daha yüksek çözünürlüklü fotoğraflar ek detayları da açığa çıkartabilir.

Avrupa-Rusya ortaklığındaki ExoMars görevinin bir parçası olarak, bu uzay aracının yüksek yük kapasitesi ile güvenli bir şekilde iniş gerçekleştirebilecek teknolojiye sahip olduğunun gösterilmesi umuluyordu. Özellikle ExoMars uzay aracının Kızıl Gezegen’e 2021 yılında inmesinin planlandığı düşünülünce, teknolojinin henüz beklenen noktada olmadığını söylemek mümkün.  Bu kaza, Avrupa’nın Mars yüzeyine araç indirme çalışmalarındaki ikinci yüksek profilli başarısızlık. Daha önce İngiltere’nin Beagle 2 uzay aracı da 2003 yılında başarısız olmuştu. Bu güne kadar, Mars yüzeyine iniş denemelerinin yarısından fazlası başarısızlıkla sonuçlandı. Bu durum bir parça da gezegenin atmosferinin ince olmasından kaynaklanıyor.

Her ne kadar hayal kırıklıkları bu görevin önüne geçmiş gibi görünse de, ExoMars programının diğer bir asıl bileşeni ve  Schiaparelli’nin ana gemisi olan Trace Gas Orbiter (TGO) uydusu, Schiaparelli’yi bırakıp başarılı bir şekilde Mars yörüngesine girmeyi başardı. Ayarlama sürecinden sonra, TGO 2017 yılında yörüngesine adapte olacak ve bilim görevine başlayıp Mars yüzeyinde jeolojik ve hatta biyolojik aktivitelerin sinyallerini arayacak.




Kaynak: Lee Billings, New Images Reveal Fate of Lost Mars Lander, Scientific American

Fotoğraf: NASA/JPL-Caltech/MSSS




Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu "Kullanım İzinleri"ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir