Araştırmacılar, Ay'a veya diğer gezegenlere yapılan uzay misyonlarında karşılaşılan taşların yaşlarını hesaplamak için enstrümanlar ve yeni metotlar geliştiriyor.

Dünya'da taşların yaş hesabında kullanılan metotlar uzay uçuşları sırasında kullanılmak için pek de pratik değil, ne var ki laser ablation resonance ionization mass spectrometry (lazer ısıçekimi rezonans iyonizasyon kütle spektrometri) yöntemi araştırmacıları yaş hesabında kullanılacak örneklerden toplayıp yaş hesabı metoduna uygun şekilde hazırlama zorunluluğunu ortadan kaldırıyor.

Dr. F. Scott Anderson önderliğindeki araştırma ekibi bu tekniğin; Ay çevresindeki taşların üçte biri ile analojisi olan Dünya taşı, "the Duluth Gabbro"nun  yaş hesabını doğru şekilde yapabildiğini gösterdi. Araştırmanın sonuçları Rapid Communications in Mass Spectrometry'de yayımlandı.

Buna göre, bir gün Ay yüzeyinde gördüğümüz ve üzerinden Güneş sistemi tarihini yazdığımız taşların yaş hesabı, Ay'a inen araçların üzerine yerleştirilecek entegre sistemlerle direkt olarak yapılabilecek.

Milyarlarca yaşta olan Ay'ın kraterleri yüzeylerinin gerçek yaşını bilmiyoruz. Ay yüzeylerinin yaşı, Merkür'den Mars'a kadar gezegensel-ölçüde sekansın anlaşılması için çok önemli bir kilometre taşı olarak görülüyor.

Yani bu yaşların doğru hesaplanması, gezegen evrimi, volkanizm tarihi ve Güneş sistemi'ndeki su ve yaşam evrimi ile oluşumunun tarihinin yeniden yazılmasını sağlayabilir.

Duluth Gabbro'nun yaş hesabını yapmak daha önceki deneylerde örneğin Mars meteoru Zagami'nin yaş hesabının yapıldığı deneylerle karşılaştırıldığında analitik olarak 30 kat daha zorlayıcıydı.

Şu an da araştırmacılar gezegen örneklerinin analizlerini karmaşıklığı artırarak yapmaya devam ediyorlar.

 

---

Referans : F. Scott Anderson, Jonathan Levine, Tom J. Whitaker. Rb-Sr resonance ionization geochronology of the Duluth Gabbro: A proof of concept forin situdating on the Moon. Rapid Communications in Mass Spectrometry, 2015; 29 (16): 1457 DOI: 10.1002/rcm.7253

---