Bilim insanları, Türkiye'nin Göller Yöresi olarak anılan bölgesindeki aşırı tuzlu göllerde yaşayan canlıların muhtemelen Mars'ta da hayatta kalabileceklerini öne sürüyor. Ekstrem koşullar dediğimiz koşullardan olan yüksek tuz konsantrasyonu, baziklik gibi yaşam şartları altında yaşayabilen canlılar üzerinde çalışmak, Mars veya diğer yaşanabilir gezegenlerde bulunan olası mikrobik canlıların (yine olası) biyolojilerini kavramaya yardımcı olabilir.

Bu önerme üzerine, Türkiye'deki mikrobiyologlar; Acıgöl, Salda ve Yarışlı göllerini kendilerine ev edinmiş türleri araştırmaya ve incelemeye koyuldular.

Ülkemizde bulunan bu üç gölün pH seviyesinin bazik değerlerde olduğu ve 8.6 ile 9.5 arasında değiştiği biliniyor. Araştırmanın alt metni için bir karşılaştırma yapmak bakımından Satürn'ün uydularından Enceladus'a bakabiliriz. Yüzey buzları altında kalan okyanusun pH değerlerinin 9 ila 12 arasında olduğu tahmin ediliyordu. İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nden Doç. Dr. Nurgül Çelik Balcı'nın öncülük ettiği araştırma ile daha önce Salda Gölü tortullarında keşfedilen ve Mars'taki yaşam için gereken biyolojinin araştırılmasında kullanılan Carnobacterium viridians gibi başka canlıların da benzer habitatlarda keşfedilebileceği düşünülüyor.

Mars'taki yaşamın bir anlamda belirteçleri olan bu canlılara 'Mars bugs' (Mars mikropları veya Mars böcekleri) adı veriliyor. Keşfedilen veya keşfedilecek olan başka canlılarla birlikte Mars'ta ve/veya diğer muhtemelen gezegenlerde yaşam için gerekli olan minimal biyolojinin anlaşılması için daha fazla ipucu elde edilmiş olacak. Balcı ve aynı bölümde doktora öğrencisi olan Cansu Demirel'in, göl çevresinde bulunan stromatolitlere benzer beyaz taş oluşumlarının Mars'ta bulunabildiğini fark etmeleri, araştırmalarına ilham kaynağı oldu. Bu mineraller, mikroplar tarafından salınan magnezyum ve kalsiyum karbonatın bir araya gelmesi ile oluşmuş göl tortullarıdır. European Geosciences Union dahilinde araştırmalarını Viyana'da sunan Demirel; 'metallerin, çevredeki taşlardan göllere taşındığını ve bakterilerin onları -metabolizmaları sonucu- karbonata çevirdiğini' belirtiyor.

Araştırma ile, keşfedilen türlerin Mars-benzeri yaşam koşullarına tek tek veya kombinasyonları ile nasıl karşı koyabildikleri test edilmeye ve tanılanmaya çalışılıyor.

---

Kaynak : Andy Coghlan, News Scientist,  Super-salty Turkish lakes may hold key to spotting life on Mars, (10 Mayıs 2016), https://www.newscientist.com/article/2087612-super-salty-turkish-lakes-may-hold-key-to-spotting-life-on-mars/

---