Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) menapoz öncesi kadınlardaki azalmış cinsel istek bozukluğu - hypoactive sexual desire disorder (HSDD)için flibanserin etken maddeli ilacı 3. başvurusunda onayladı. FDA, ret kararı verdiği önceki 2 başvuruda olduğu gibi, bu onay sonrası da tartışmaların odağı olmaya mahkum görünüyor.

Çeşitli psikiyatrik hastalıklarla birlikte görülebilen veya başka nedenlerle kullanılan ilaçlara bağlı ortaya çıkabilen bir bozukluk olarak tanımlanan HDSS, daha önce “normal” olarak değerlendirilen cinsel isteğin sayılan nedenlere bağlı olarak azalması ve bu durumun cinsel eş veya ortamdan bağımsız olarak genel bir istek azlığı şeklinde kendini göstermesi olarak tanımlanıyor.


Etkisini merkezi sinir sitemindeki seratonin üzerinden gösteren bir antidepresan molekül olan flibanserinin bu bozuklukta, istenen etkiyi dopamin/seratonin dengesi üzerine etkileri sayesinde gösterdiği düşünülüyor. Erkeklerde ereksiyon bozukluğunda kullanılan ve –denafil’le biten isimlere sahip moleküller bu etkilerini, kullanıldıklarından sonra görece “hızlı” bir sürede sağlarken, flibanserinin düzenli olarak kullanılması ve etkisinin görülebilmesi için, diğer antidepresanlarda olduğu gibi 1 aylık bir kullanım süresi gerekiyor. Ayrıca, özellikle alkolle ve doğum kontrol haplarıyla birlikte alındığında %10-15 gibi oranlarda görülebilen senkop (beyin kan akımındaki azalmaya bağlı bayılma) yapabilecek derecede tansiyon düşüklüğü, baş dönmesi, sersemlik, bulantı gibi yan etkileri molekülü güvenlik açısından zorluyor ve bunların, önceki ret süreçlerinde de etkisi olduğu düşünülüyor.





İkinci ret kararı sonrası kurulan ve kadın-erkek arasında cinsel sağlık eşitliğini savunmak gibi bir görev üstlenen Even The Score (Skoru Eşitle) organizasyonunun, konu üzerindeki yoğun lobi faaliyetlerinin ve FDA’yı doğrudan “cinsiyet ayrımcılığı” ile suçlamasının 3. başvurunun kabul edilmesi üzerindeki etkisi yadsınamaz görünüyor.

FDA’nın, onayı duyurduğu basın bülteninde daha önceki ret kararlarına değinilmezken, onay kararıyla ilgili bilimsel karşı çıkışlara ne yönde açıklama getireceği merakla bekleniyor.

Bu ilacın, etki mekanizmasının -denafil’lerden oldukça farklı olması nedeniyle, “pembe Viagra”  veya “kadın Viagra’sı” olarak adlandırılmasının bilimsel açıdan doğru olmadığını, ötesinde bu tanımlamalarda ucundan da olsa aşağılayıcı bir yan olduğunu belirtmekte yarar görüyoruz.

Skor eşitlendi ama gol ofsayt mı?

---

Kaynak: FDA "FDA approves first treatment for sexual desire disorder" <http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm458734.htm>

---