"Philae" Uzay Sondasının İlk 64 Saati

Philae’nin Churyumov-Gerasimenko (67P) kuyrukluyıldızında gerçekleştirdiği ilk deneylerin sonuçları bugün açıklandı.

CIVA 3 kamerasından Abidos iniş bölgesi ve Philae’nin bacağı (13 Kasım 2014 - ESA/Rosetta/Philae/CIVA)

Sonuçları sunulan deneylerin %80’ini Rosetta’dan ayrılmasından kış uykusuna yatmasına kadar geçirdiği 64 saatlik dönemde tamamlayan Philae, veri toplamaya yörünge aracından ayrılma anında başladı ve 7 saat süren inişi boyunca da devam etti. İlk konduğu Agilkia iniş bölgesinde, deneylerin yüzey incelemesi bölümüne geçtiği anda gerçekleşen beklenmeyen “zıplama” sonrasında 2 saatlik bir süreyi kuyrukluyıldız yüzeyinden 100 metre yukarıda uçarak geçirdikten sonra Abidos bölgesine iniş yaptı. Bu, Philae’ye, bir yerine iki ayrı bölgeden örnekleme yapıp karşılaştırma olanağı sağladı. Yani, 67P’ye öngörülenin dışında bir iniş yapan Philae, bu teknik olumsuzluğu bilimsel bir avantaja dönüştürmeyi başardı.

Philae üzerinde bulunan ve toprak örneklerini kromatografi ve kütle spektrometri yöntemleriyle inceleyen cihaz olan COSAC buzdan fakir olan yüzeyde yaptığı ilk analizlerde 16 farklı organik bileşik olduğunu tespit etti. Bunların çoğu karbon ve azottan zengin moleküllerken, şaşırtıcı olan, daha önce bir kuyrukluyıldızda bulunduğu gösterilmemiş metil izosiyanat, aseton, propiyonaldehit ve asetamid varlığının gösterilmesiydi.

Eş zamanlı olarak uçucu madde analizörü Ptolemy, Philae’nin, su buharı, karbon dioksit, karbon monoksit ve formaldehit içeren bir çevrede bulunduğunu bildiriyordu.

Adı geçen bu bileşiklerin proteinleri oluşturan amino asitlerin yapıtaşları olması ve formaldehitin DNA şekeri olan ribozun sentez aşamalarında yer alması gibi gerçekler göz önüne alındığında, bu erken bulguların, dünyada yaşamı oluşturan bileşenlerin kuyrukluyıldızlar tarafından taşınmış olabileceği varsayımı açısından ne kadar önemli olduğu açıktır. Belki de, bilimsel olarak yaşam ziyafetinin başlangıcı olduğu düşünülen ilkel çorbanın (primordial soup) malzemelerinin kaynaklarını bulmada ilk ve en önemli adımı Rosetta ve Philae sayesinde atmış bulunmaktayız.

Hemen belirtelim, Rosetta, 67P günberisine (perihelion) 13 gün kala, Philae ile hala sağlıklı bir iletişim kurulamadığından yakınıyor.