Ölüleri için kederlenerek onların yasını tutan hayvanlar listesine bir yenisi daha eklendi: kalkık-burunlu maymun. New Scientist’in raporuna göre, araştırmacılar ilk kez bu türün bir kabilesine mensup bir alfa erkeğinin, ölmekte olan bir arkadaşına baktı ve öldükten sonra da yasını tuttuğunu gözlemledi.

Ölen birey dışında 3 ayrı dişi, iki genç ve 2 yeni doğan maymunun bulunduğu grupta, alfa erkeği son günlerde hasta ve halsiz olan dişi arkadaşına saat 1'de yaklaştı, iki kere eline dokundu ve daha sonra diğer grup üyelerine oradan uzak durmaları gerektiğini belli etti.

Rapora göre, 30 dakika sonra, grup 25 metre yükseklikteki bir ağaç dalına tırmanarak orada oturmaya başladı ve asıl felaket yarım saat sonra kendini gösterdi. Alfa erkeğinin bakmakta olduğu dişi partneri, gücünü kaybederek ağaçtan düştü. Damar atmaları ve kısa iniltiler dışında hareketsiz olarak yerde yatmaya başlayan arkadaşları için, alfa erkeği ve diğer dişiler 50 dakika daha göz kulak olmaya çalıştı. Ancak daha sonra diğer dişiler, çifti son anlarında yalnız bırakmak için oradan ayrıldı. Yere düşen dişi onları takip etmek istedi ancak tekrar yere yığıldı ve saat 3:35'i gösterirken öldü. Erkek primat 5 dakika daha, partnerinin yanında durdu, ona dokunda ve elinden çekti. Ne var ki, kalkıp onu takip edecek olan partneri artık yaşamıyordu. Sonunda, erkek birey grup arkadaşlarına 50 metre uzaklıktaki nehrin kıyısında katıldı ve uzaklaşmaya başladı. Ancak saat 5 civarında, ta ki ölü beden görüş açısından çıkana kadar, erkek birey dönerek arkasına bakmaya devam etti.

Çin’in güneyindeki Siçuan bölgesinde gözlemlerini gerçekleştiren Çinli araştırmacılar, ölünün yanından ayrılırken erkeğin dönüp ölü bedene bir süre gözünü dikip baktığını kaydettiler. Ertesi gün, yani araştırmacılar ölü bedeni gömdükten sonra, maymun grubu ölümün gerçekleştiği yere geri döndü ve gözlemlenen alfa erkeğinin arkadaşının öldüğü yerde oturup boşluğa bakarak birkaç dakika daldığı kaydedildi.

Japonya, Kyoto Üniversitesi'nden James Anderson'un gözlemler ile ilgili yaptığı açıklama şu şekilde: "Primat grubu üyelerinin bir yetişkinin doğal ölümüne tepki verdiklerini gözlemlemek çok nadir gerçekleşebilecek bir olaydır. Hasta veya sakat bireyler genellikle öylece 'yok olurlar'. Belki gizli bir yerde ölümü bekliyorlardır belki de kaçamadıkları için bir gece vakti vahşi bir avcıya yem oluyorlardır."

Current Biology’de yayımlanan çalışmaya göre, daha önceleri yalnızca insan ve şempanzelere atfedilen ölülerin arkasından yas tutma durumunun; filler, kediler, köpekler ve hatta kargalardan ve birkaç maymun türünden sonra kalkık burunlu maymunlarda da olduğu tespit edildi.