Post Author Avatar
Yusuf Cem Durakcan
Boğaziçi Üniversitesi - Çevirmen/Yazar
Dur, elindeki o ekmek arasını yavaşça dolaba geri bırak ve buzdolabından uzaklaş! Çünkü, gece yediğin yemek yalnızca fiziksel sağlığına değil, öğrenme yeteneklerine ve hafızana da zararlı. Ayrıca bu bir duyum değil, yapılan bir sinirbilimi araştırmasının sonuçları.

Şu ana kadar yapılan birçok araştırmada, gece yemek yeme alışkanlığı ile obezite ve tip 2 diyabet arasında ciddi bağlantılar olduğu keşfedilmişti. Fakat gece yemek yeme alışkanlığının daha farklı sonuçları da var; Los Angles’daki California Üniversitesi’nde yapılan yeni bir araştırmaya göre, gece yemek yeme alışkanlığının beyine de ciddi zararları var.

Neredeyse bütün hayvanlarda ve bitkilerde gün içerisinde yaptıkları aktiviteler bir döngü halinde ilerliyor. İnsanlarda bu döngünün adı sirkadiyen ritim. Bu ritim içerisinde bir insanın hangi saatte uyuyacağı, uyanacağı, yemek yiyeceği ve hatta fiziksel olarak ne zaman güçlü olacağı bir döngü halinde belirli durumda. Bu ritim ayrıca çevresel etkenlere göre değişebiliyor ve/veya sıfırlanabiliyor. Çevresel etkenler arasında en çok göze çarpan ise ışık. Yani genel olarak, sirkadiyen ritmimizi ışığa göre ayarlıyoruz.

Sirkadiyen ritmin çevresel etkenlere göre değiştiğini söylemiştik. Bu ritim ayrıca beyindeki birçok mekanizmayla da ilişkili. Daha somut bir veriyle desteklemek gerekirse, sirkadiyen ritimleri bozulan insanlarda hafıza problemleri sıklıkla göze çarpıyor. Yani, bu ritim yalnızca fiziksel özelliklerimizle değil aynı zamanda öğrenme ve hafıza gibi bilişsel özelliklerimizle de doğrudan bağlantılı.

Yeni yapılan bir araştırmada, bilim insanları öğünlerin zamanlamasının biyolojik ritme ve davranışa nasıl bir etkisi olduğunu araştırdılar. Düzensiz uyku da bu araştırmanın ayrıca bir aşamasını oluşturuyor. Çünkü günümüzde yapay ışıklar ve birçok alışkanlık yüzünden insanlar uyku düzenlerini tutturmakta zorlanıyorlar ve bu da öğünlerin geciktirilmesiyle sonuçlanıyor. Bu düzensizlik birçok insanda neredeyse kronik bir hale gelmiş durumda.

Araştırmacılar yaptıkları çalışmada 2 hafta boyunca laboratuvar ortamında düzenli bir şekilde beslenen fareleri kullandılar. Fareler üzerinde yapılan çalışmalar gösterdi ki, beslenme alışkanlıklarındaki en ufak bir değişiklik neredeyse bütün bir sistemin çalışma ritmini etkiliyordu.

Araştırmanın ikinci aşamasında ise doğal ritimleri bozulan farelerin öğrenme ve hatırlama kabiliyetleri daha önceki kabiliyetleriyle karşılaştırıldı.

Araştırmanın sonucunda, yazının gidişatından da tahmin edebileceğiniz gibi, farelerin öğrenme ve hafıza kabiliyetleri ilk durumdakine göre düşüş göstermişti.

Ayrıca bilim insanları, beslenme alışkanlıklarındaki- yağlı veya yağsız yiyecekler tercih etmek gibi- değişikliklerle biyolojik ritmin düzenlenebilmesinin ve esnetilebilmesinin mümkün olduğunu duyurdular.

Yani siz siz olun beslenme alışkanlıklarınıza dikkat edin, sağlıklı kalın…

Referanslar:

  • Seluzicki A, Flouraskis M, Kula-Eversole E, Zhang L, Kilman V, Allada R. (2014) Dual PDF signaling pathways reset clocks via TIMELESS and acutely excite target neurons to control circadian behavior. PLoS Biology, 12(3):e1001810. doi: 10.1371/journal.pbio.1001810.

  • Colwell Christopher S, Matveyenko Aleksey V Timing is everything: implications for metabolic consequences of sleep restriction Diabetes, 2014; 63(6): 1826-8.

Kaynak ve İleri Okuma
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir