Aşık fareler ne yazık ki filmlerdeki gibi gondol falan kullanamıyor. Ancak yine de bütün diğer canlılar gibi onların da karşı cinse kur yapmak için bazı taktikleri var. Erkek farelerin doğru zaman geldiğinde dişi farelere aşk şarkıları gibi bir takım sesler mırıldandığı daha önceki çalışmalarda ortaya çıkan bir sonuçtu. Ancak, Delaware Üniversitesi'nden araştırmacılar dişi farelerin de erkeklerin bu şarkılarına karşılık verdiğini ortaya çıkardı. Dişi farelerin hangi aşk şarkısını söylediği elbette bilinmiyor ancak varılan bu sonuçla fareler de şarkı söylüyor diyebiliriz.

Doktorasını University of Texas Health Science Center 'da yapan ve doktora sonrası çalışmalarını Howard Hughes Medical Institute 'de tamamlayan sinirbilimci Yrd. Doç. Joshua Neunuebel; bu küçük kemirgenlerin şarkı söyleme özelliğiyle oldukça ilgili bir bilim insanı.

Aslında farelerin şarkı mı söylediği, yoksa bağırdığı mı tam olarak netleştirilmiş değil. Ve Neunuebel’in söylediğine göre; bu karşılıklı etkileşim insan kulağının duyma yetisinin çok ötesinde bir ses. Bir insan kulağının duyma yetisi yaklaşık 20 kilohertz ile sınırlıyken, farelerin oldukça tiz olan sesleri 35 ile 125 kilohertz arasında değişiyor.

Neunuebel, ayrıca, bu sesi duymanın ancak özel bir mikrofon aracılığıyla mümkün olduğunu ve meslektaşlarının her çeşit fare sesini ve ilgili verileri toplayarak değerlendirdiklerini söyledi. Bunun için geliştirilen ses sistemiyle araştırmacılar farelerden gelen sesleri %97 doğruluk oranıyla tespit edilebiliyorlar. Yapılan bu çalışmalar esnasında, bu yazının da konusunu oluşturan bir sonuca ulaşıldı ve dişi farelerin erkek farelerin şarkılarını yalnızca dinlemediği onlara aynı zamanda cevap verdikleri de görüldü.

Araştırmacılar; bu yeni çalışma ile otizm konusunda da bir takım gelişmeler yaratılabileceğini ileri sürüyorlar. Örneğin; sosyal iletişimden sorumlu beyin nöral devrelerinde bulunabilecek eksikliklerin tespit edilebileceği iddia ediliyor. Farelerin iletişimleri ve hareketleri üzerine çalışma, beyin mekanik sistemi hakkında inanılmaz bir iç görü yaratarak araştırmacılara insan beyninin nasıl çalıştığı konusunda da önemli kavrayışlar geliştiriyor.

Sistem, farelerin birbirleriyle olan etkileşimi ve erkeklerin bir dişiyi takip ettiklerindeki ses değişimlerini gözlemleyerek dört fareden (iki dişi, iki erkek) veriler topladı. Veriler; erkek farelerin şarkılarına karşılık veren dişilerin yavaşladığını ve bu durumun da erkekler tarafından yakalanmalarını kolaylaştırdığını ortaya koyarken, kur şarkılarını cevapsız bırakan dişilerinse yollarına aynı hızda devam ettiklerini gösterdi.

eLIFE 'da yayımlanan çalışmadaki verileri elde edebilmek için; araştırma ekibi oldukça etkileyici bir sistem geliştirdi. Öncelikle, akustiğe sahip bir oda, yankı oluşumunu azaltmak amacıyla naylon içeren köpükle çevrelendi. Ayrıca, odaya dört adet mikrofon, kızılötesi ışık ve her fare ile bağlantılı bir izleme sistemi yerleştirildi. Sesi küçük parçalara bölmek için ve bu küçük parçaların kaynağını tahmin etmek için yeni bir hesaplama geliştirildi. Bu hesaplamayla, ses hızının havanın sıcaklığından ya da standart atmosfer basıncından kaynaklanan gecikmeleri tespit edildi.

Oda zemininde bir milimetrenin çeyreği aralıklarla teorik bir ızgara geliştirildi. Izgara üzerindeki her noktada, mikrofon çiftleri arasındaki gecikme hesaplandı ve bu hesaplamalar seslerin analizinde ve kaynakların tespit edilmesinde kullanıldı.

Bütün bu hesaplamalar sonucunda bir yazılım sistemi ortaya çıktı: Mouse Ultrasonic Source Estimation (MUSE).

Öte yandan Neunuebel'in UD'deki yeni laboratuarı otizmli farelerdeki sosyal iletişimi inceliyor. Bu fareler, içinde yemek, su ve "yatak" bulunan bir odada 12 saat geçiriyorlar ve bu 12 saat boyunca yarım terabayt data toplanıyor. Bu kadar materyali analiz etmek için araştırmacılar; Farber High-Performance Computing Cluster'dan faydalanıyorlar. Geliştirilen sistem sayesinde haftalar alabilecek bir iş, bir günden daha az bir vakitte tamamlanabiliyor.

---

Araştırma Referansı: Joshua P Neunuebel, Adam L Taylor, Ben J Arthur, SE Roian Egnor. Female mice ultrasonically interact with males during courtship displays. eLife, 2015; 4 DOI: 10.7554/eLife.06203