Gökbilimcilerden oluşan uluslararası bir araştırma ekibi, 200.000'den fazla gökada üzerinde çalışarak, uzayın çok büyük bir bölümünün ürettiği enerjiyi şimdiye kadar ulaşılmamış bir kesinlikle ölçmeyi başardı. 2 milyar yıl öncesi ile birebir karşılaştırıldığında, gözlem yapılan her dalgaboyunda açığa çıkan enerjinin yarılandığı ve evrenin bu gözlemlenen kısmının yarı yarıya sönükleştiği tespit edildi. Bu da şu anlama geliyor : "Evren yavaş yavaş ölüyor ."



Araştırma Galaxy And Mass Assembly (GAMA) projesinin bir ayağını oluşturuyor ve bugüne kadar ortaya koyulmuş en geniş çaplı çoklu-dalga boyu araştırması olma özelliği taşıyor.



Morötesinden kızılötesine kadar 21 farklı dalgaboyunda, her gökadanın açığa çıkardığı enerji miktarı ölçümleri veriler halinde yayımlandı. Veri gruplarının genişliği ve sayıca fazlalığı bilimcilerin, farklı yapılardaki gökadaların farklı zaman aralıklarında nasıl oluşup evrimleştiklerini de anlamalarını kolaylaştıracaktır.

Evrendeki tüm enerji Büyük Patlama sırasında oluştu ancak bir kısmı kütle haline gelerek kilitli kaldı. Yıldızlar, bu kütleleri tekrar ışığa çevirir ve parıldarlar. Bu gerçekliği ise Einstein'ın E=mc² eşitliğinden biliyoruz. GAMA araştırması, uzayın büyük bir kısmının bugün ve geçmiş zamanlarda ürettiği enerji miktarını haritalamak ve modellemek üzere tasarlandı.

Yıldızlar tarafından üretilmekte olan enerji, yıldızın içinde bulunduğu gökada boyunca ilerlerken serbest toz zerrecikleri tarafından emilmekte veya gökadaların arasındaki boşluğa kaçarak, bir cisme veya maddeye (bir yıldız, gezegen, gök cismi veya nadiren bir teleskoba) çarpana kadar yolculuğuna devam etmektedir.



90'lı yılların sonundan beri evrenin yavaş yavaş sönmekte olduğu bilinse de, bu araştırma ile sönme durumunun tüm dalga boylarında gerçekleştiği tespit edildi. Yakın evrenin açığa çıkardığı ve kaybettiği enerji ile ilgili en tutarlı bilgiler de bu çalışma ile elde edildi.

Araştırma ekibi, mevcut çalışmayı evrenin tüm tarihi boyunca ürettiği enerjiyi haritalamak üzere genişletmeyi ve derinleştirmeyi planlıyor. Bunu gerçekleştirmek üzere daha yeni ve ileri bir teknoloji gereksinimi olsa da, önümüzdeki 10 yıl içinde Güney Afrika ve Avustralya'da inşa edilecek olan Dünya'nın en büyük radyo teleskobu "the Square Kilometre Array" (Kilometre Karelik Teleskop Ağı) ile mümkün hale gelecek.

 

---

Referans : 'Galaxy And Mass Assembly (GAMA): Panchromatic Data Release (far-UV—far-IR) and the low-z energy budget' , Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

---