Çocukken muhtemelen yaptığınız bu hareketi hatırlıyor musunuz? Deniz kabuklarını kulağımıza dayayıp, okyanustan ya da denizden ne kadar uzak olduğumuza bağlı olmaksızın kabuktan gelen sesi sahile vuran dalgaların sesine benzetiyorduk. En iyi sesi de büyük spiral şekildeki deniz kabukları üretiyordu. Peki duyduğumuz ses gerçekten de kıyıya vuran dalgaların sesi miydi?

Bazı insanlar, deniz kabuğundan duyulan bu sesin kulaktaki kan damarlarındaki kanın akışının yankısı olduğunu iddia ediyorlar. Fakat durum böyle değil. Eğer bu iddia doğru olsaydı, herhangi bir egzersiz hareketinin ardından sesin yoğunluğunun artmasını beklerdik, çünkü egzersiz sonrası kan damarlarındaki kanın akış hızı artar. Oysa ki; egzersiz sonrası seste herhangi bir değişim meydana gelmiyor.

Bir başka iddia ise; sesin, deniz kabuğu içerisine giren hava akışının --kabuk içerisine giren havanın çıkışı sonucu oluşan gürültü-- oluşturduğu "vınlama" sesi olduğunu ileri sürüyor. Kabuğu kulağınızdan hafif uzaklaştırırsanız çıkan sesin, kabuğu kafanıza tam dayadığınızda çıkan sesten daha yüksek olduğunu fark edeceksiniz. Ancak, bu teori ses yalıtımlı odalarda doğrulanamıyor. Ses yalıtımlı bir odada da hava vardır ancak kabuğu kulağınıza dayadığınızda ses duymazsınız.

Sese dair doğru açıklama ise; okyanus sesi gibi duyduğunuz bu sesin, etrafınızdaki ortamın gürültüsü olduğudur. Hafifçe kulağınıza dayadığınız deniz kabuğu bu gürültüyü içerisine alır ve ses kabuğun içerisinde yankı yapar. Dolayısıyla kabuğun şekli ve büyüklüğü de duyduğunuz sese etkide bulunur. Farklı deniz kabuklarından duyulan ses de farklıdır, çünkü farklı kabuklar farklı frekanslarda vurgu oluşturur. Aslında bu sesi duymak için bir deniz kabuğuna da ihtiyacınız yoktur. Aynı “okyanus” sesini boş bir fincan kullanarak ya da elinizle oval bir boşluk oluşturup kulağınıza dayayarak da duyabilirsiniz. İsterseniz deneyebilirsiniz, hemen bir fincan alın ve çeşitli uzaklıklarla kulağınıza götürün. Duyduğunuz sesin seviyesinin fincanı kulağınıza tuttuğunuz uzaklığa ve açıya göre değiştiğini göreceksiniz.

Kabuğun dışından gelen gürültü de duyduğunuz sesin yoğunluğunu değiştirebilir. Deniz kabuğunu bir rezonans haznesi olarak görebilirsiniz. Dışarıdan kabuğa ses girdiğinde kabuk içerisinde etrafa çarpar, bu da işitilebilir bir ses oluşturur. Yani, ne kadar gürültülü bir ortamda bulunursanız, duyduğunuz okyanus sesine benzer ses de o kadar yüksek olur.

---

Kaynakça:

1. Natalie Wolchover, "Why Do Seashells Sound Like the Ocean?", http://www.livescience.com/33041-why-do-seashells-sound-like-the-ocean.html


2.  HowStuffWorks, "Why can you hear the ocean when holding a seashell to your ear?", http://science.howstuffworks.com/question556.htm


3. Rhett Allain, "How do you hear the sea in a shell?", http://www.wired.com/2010/11/how-do-you-hear-the-sea-in-a-shell/

---