Proceedings of the Royal Society B dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, çene kemiğine sahip (çeneli) atalarımızın  şimdiye kadar düşünülenin aksine çenesiz "kuzenleri"nin evrimsel süreçte yok olmalarına sebep olarak tahtlarına oturmadığını gösteriyor. Çenesiz atalarımızın yok oluşu için yükselen deniz seviyesini suçlamamız gerekiyor. Görünen o ki; 400 milyon yıl önce çeneli omurgalı atalarımız çenesiz akrabalarını evrimsel süreçte "solladığında" bunu rekabet yoluyla sağlamadı. Aksine, çenesiz akrabalarının değişen çevre koşullarına adapte olamaması evrimsel süreçte yeryüzünden silinmelerine yol açtı. Bu çalışmada Bristol Üniversitesi’nden araştırmacılar, çenesiz balık fosillerindeki çeşitlilik skalasını incelediler. Tank benzeri yapılarıyla bu kemiksi balıklar (ostracoderms), tarih öncesi denizlerin en dominant ve çeşitli grubunu oluşturuyorlardı. Ekip, ostracoderm’lerin çeşitliliğinin; değişen jeolojik ve çevresel etmenlerle yakından ilgili olduğunu gözlemledi; bu balıklar sığ deniz sularına ve buradaki ekosistemlere son derece bağımlılardı. Araştırma, bu balıkların yavaş yavaş azalarak sonunda soylarının tükenmiş olmasının sığ çevrenin muhtemel bir sonucu olduğunu ortaya koyuyor. Çünkü yok olmaya başladıkları Devoniyan Çağ’da sular da yükselmekteydi. Araştırma ayrıca gösteriyor ki, çenesiz balıklar sanılandan çok daha önce de yaşamaktaydı. Bu çağdaki biyoçeşitlilik ile değişen şartların ilişkisini anlamak, açıklamasız kalmış çenesiz balık fosil kayıtlarını çözümlüyor. Bozulmaya ve fosil olmaya başlamadan 20 milyon yıl öncesine dayanan bir evrime tabi olmuş olmaları da kuvvetle muhtemel. Ekip : “Bu araştırmada da sonuçlara ulaşmakta ve çok önemli bir evrimsel olay olan çeneli omurgalılardan evrimimizin hikayesini yeniden yapılandırmada, biyolojik ve jeolojik veriler son derece yardımcı oldu.” şeklinde bir açıklama yaptı.

---

Referans: R. S. Sansom, E. Randle, P. C. J. Donoghue. Discriminating signal from noise in the fossil record of early vertebrates reveals cryptic evolutionary history.Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 2014; 282 (1800): 20142245 DOI: 10.1098/rspb.2014.2245

---