Herkes kokan ayağın ne demek olduğunu bilir, bu durum ne ayağı kokan ne de kokuyu alan kişiler için komiktir. Hatta bir çok insan terapilerle, evde temizlik yöntemleri ile veya ilaçlarla bu kokudan kurtulmaya çalışmaktadır. Dünya'nın kokusuz hatta en tatlı kokulu insanı bile kapalı spor ayakkabılarla  bir kaç kilometre koştuktan sonra ayaklarıyla dayanılmaz kokular üretebilir.Peki ayak kokusunun temel sebebi nedir ve ayaklarımız neden vücudun diğer her bölgesinden daha ağır bir koku üretir?

Ayak kokusunun en geçerli sebebi terdir. Çok kokan ayak, aslında en terli ayak olabilir. Ayağımızda tam 26 kemik, 33 eklem, 107 tendon(bağ doku) ve 19 kas yapısı bulunmaktadır. İki ayağımızda toplam 250.000 ter bezi bulunur ve hep birlikte günde bir kupayı dolduracak kadar ter salgılar. Bu da ayağımızın her santimetre kare başına vücudumuzun diğer her yerinden daha fazla ter ürettiğini kanıtlıyor.

Ne var ki çoğunlukla asıl sorunun kaynağı tek başına ter değildir. Bunun bir sebebi var : vücudumuzda iki tip ter bezi bulunmaktadır; apokrin bezleri ve ekrin bezleri. Apokrin bezler kıl köklerine yakın yerlerde bulunurlar (koltuk altı, kasık bölgesi gibi). Bu bezlerden salgılanan ter sarımsı ve nispeten daha yoğun ortamlı bir sıvıdır. Vücudun genel kokusu , apokrin bezlerden salgılanan terin içerisinde bulunan maddelerin bölgede yaşayan bakterilerce sindirilerek üretilen maddeyi gaz olarak salmaları sonucu oluşmaktadır. Ancak ayağımızda apokrin bez bulunmamaktadır.

Bir diğer yandan da, ekrin bezleri vücudun her yerinde bulunmaktadır, ki buna ayaklarımız da dahildir. Buradan salgılanan terin amacı ise vücut ısısının düşürülmesidir. Ayak tabanlarımızda bulunan ekrin bezlerinden salgılanan ter çoğunlukla su ve tuzdan oluşur ve tek başına neredeyse kokusuzdur.

Kokunun gerçek ve asıl sebebi ise ayağımızda yaşayan 10.000'e yakın bakteri türünün 1 milyonun üzerindeki fertleridir. Gün içinde ayaklarımız kapalıyken ve istemesek de terliyorken, burada yaşayan bakteriler içinde en uygun ortamı hali hazırda yaratmış oluyoruz : Nemli, karanlık ve sıcak..

Tıpta bromodosis olarak geçen ayak kokması durumu ciddi boyutlara varabildiği gibi, ayakta ekzama, mantar gibi deri hastalıklarının hem göstergesi hem de temel sebebi haline de gelebilmektedir.

Nasıl Önüne Geçilebilir?

Çok terleme veya su kaybı. gibi bölgesel biyolojik durumlardan çokça etkilenen ayak kokusunun elbette en geçerli önleme metotları bir doktor tavsiyesiyle kokunun gerçek sebebi ( normal dışı bir sebebinin olma ihtimaline karşı) tespit edildikten sonra uygulanmalıdır.

• Ancak ne var ki, her gün bir miktar dikkatle bu rahatsızlığın önüne geçmek de mümkün;
• Her gün ayakların su ve sabunlar ile yıkanması,
• Tırnakların kesili tutulması,
• Her gün temiz ve sentetik çorapların giyilmesi,
• Ayakların tutulabildiği kadar kuru tutulması,
• Ayakkabıların hava alabilen ve rahat modellerinin tercih edilmesi,
• Dezenfektan spreyler kullanılması,
• Mümkünse üst üste her gün aynı ayakkabının giyilmemesi,
• Ayakkabıların içine antibakteriyel sprey kullanılması,
• Ayak yıkamalarından sonra çinko içeren yağlarla ayaklara masaj yapılması,
• Koku engelleyiciler veya pudralar kullanılması,
• Çorapların yıkama esnasında iç-dış edilerek temizlenmesi,  gibi yöntemler en azından bireysel olarak bu kokunun azalmasını veya bakteriyel rahatsızlıkların önüne geçilmesini sağlayabilir.